Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieniaulegamózg,któregometabolizmjestcałkowicieuzależnionyodpo-
dażytlenuiglukozy.Mózgzdrowegodorosłegoczłowieka–wwarunkach
normotermii,możebezwiększegouszczerbkuznieśćzatrzymaniekrążenia
trwająceok.4min.Jednakworganizmie,wktórymzpowoduniewydolno-
ścioddechowej(przewlekłejizaostrzającejsię)występujeniedobórtlenu,
okrestolerancjimożebyćistotnieskrócony.Istniejącawcześniejhipokse-
miapowodujezwiększonąpodatnośćmózgunawtórneuszkodzeniawokre-
siepoprzywróceniukrążenia.
Mechanizmyzmianzachodzącychwkomórcewwynikuniedotlenienia,do-
tycząwyczerpaniazapasówglukozyitlenu,copowodujeniemalcałkowity
rozpadadenozynotrifosforanu(ATP)zuwolnieniemadenozyny,powodującej
miejscowąwazodylatację.Powyczerpaniuzapasówenergetycznychbłona
komórkowaniejestwstanieutrzymaćgradientupotencjałuelektrycznego.
Zawartośćjonówpotasuwpłyniemiędzykomórkowymszybkowzrasta,na-
wetdo50mmol/l.Dochodziwtedydonapływujonówwapniadownętrza
komórkiizanikuwłaściwejróżnicystężeńtegojonuwpłyniezewnątrz-iwe-
wnątrzkomórkowym.Lawinowynapływjonówwapniadokomórekbłony
mięśniowejgładkiejnaczyńmózgowychprowadzidoichsilnegoobkurczenia
ikrytycznejredukcjiprzepływumózgowego(CBF)znastępowymuszkodze-
niemneuronówOUN.Wrazzewzrostemstężeniajonówwapniawewnętrzu
komórkinastępujeprzemianadehydrogenazyksantynowejwoksygenazęksan-
tynową.Konsekwencjątegozjawiskajestperoksydacjakwasówtłuszczowych,
prowadzącadouszkodzeniaścianykomórki.Udowodniono,żeobkurczenie
naczyńkrwionośnych(angiospasmus)iuszkodzeniekomórekspowodowane
zaburzeniamikinetykijonówwapniasągłównymiczynnikamidecydującymi
opowstaniutrwałegouszkodzeniamózgu.Prowadzącydotegouszkodzenia
cyklprzemian,uruchamianywrazzNZKizatrzymaniemdostarczaniatlenu,
jestkontynuowanymimoprzywróceniahemodynamiczniewydolnegokrąże-
nia.NadziejęnapoprawęczynnościmózgupoNZKbudzipolecanaostatnio
hipotermiamiejscowa(np.obłożeniegłowylodem),prawidłowawentylacja
(normowentylacja–pCO
2ok.36––40mmHg)orazlekizapewniającewłaści-
wą„grę”naczyńmózguilekiprzeciwzakrzepowe.
1.4.Epidemiologiazatrzymaniakrążenia
Największaliczbanagłychzatrzymańkrążeniaizgonówztegopowoduwy-
stępujeuchorychzchorobamiukładukrążenia,któreniebyływcześniej
rozpoznane.Nierzadkopierwszymobjawemchorobysercajestśmiertelny
zawałmięśniasercowego.Jednakwcześniejszypoważnieobciążającywy-
wiadkardiologicznywistotnysposóbzwiększaryzykoNZK.Mniejszaliczba
zgonówzprzyczynsercowo-krążeniowychdotyczyosóbmłodszych,bez
15
