Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przebiegprocesuumierania
015
doznacznychzmianpHkrwi.WyraźneobniżeniepHkrwi
ustroju,opróczniedotlenienia,matakżezwiązekznagro-
madzeniemsiękwaśnychmetabolitów.
Zażyciawszystkietkankiwymagająprzynajmniej
minimalnejpodażyglukozy.Głównymszlakiemmeta-
bolicznym,wktórymdochodzidokatabolizmuglukozy,
jestglikoliza,mogącaprzebiegaćzarównowwarunkach
tlenowych,jakibeztlenowych.Niedobórtlenunapozio-
miekomórkowym,np.wmięśniachszkieletowych,będzie
prowadziłdostopniowegoznikaniaglikogenu,zktóre-
gosukcesywniepowstawaćbędziemleczan.Jeżelitlen
jestdostępnytylkoprzezkrótkiokres,ograniczeniuulega
reoksydacjaNADHpowstałegowczasieglikolizy.Wtych
warunkachNADHjestutlenianywreakcjiredukcjipiro-
gronianudomleczanu,atakutworzonyNADumożliwia
dalszyprzebiegglikolizy.Pomimofaktu,żeglikolizamoże
zachodzićzażyciawwarunkachbeztlenowych,wsytua-
cjiutrzymującegosiębrakupodażytlenudowytworzenia
takiejsamejilościenergiiglikoliziemusiulecwięcejcząs-
teczekglukozy,coprowadzidoszybkiegowyczerpywa-
niazasobówtegomonosacharydu(wpóźniejszymetapie
równieżwwynikudziałaniabakteriisaprofitycznych).
Kolejnągrupąmetabolitów,którejstężeniemożewzra-
staćwtrakcieprocesuumierania,sąproduktyrozpadu
związkówazotowych.Wprzypadkurozpadubiałekza
życiapowstającyamoniakusuwanyjestprzezwątrobę,
gdzieulegaprzekształceniuwnietoksycznymocznik.
Wmniejszymstopniuusuwanieproduktówrozpadu
związkówazotowychodbywasięprzyudzialemięśni
szkieletowych.Wczasieagonii,wtrakciepostępujące-
goniedotlenienia,dochodzidostopniowegoogranicze-
niasyntezyATP
,któryopróczmagnezujestniezbęd-
nydosyntezymocznikazamoniaku,dwutlenkuwęgla
iasparaginianuwreakcjachcyklumocznikowegowwą-
trobie.Drugimzprocesów,mogącychprowadzićdona-
gromadzeniasięamoniaku,jestobserwowanywnerkach
szlakprzemianwewnątrzkomórkowychaminokwasów,
zwłaszczaglutaminy.Syntezaamoniakuwtymprzypad-
kuzależyodpostępującejkwasicymetabolicznej,naco
wpływmanasilenieaktywnościenzymówbiorących
udziałwoddychaniubeztlenowym.Tymsamymtoksycz-
nydlaczłowiekaamoniakmożesiękumulowaćworga-
nizmiewczasieagonii,kiedystopniowemuogranicze-
niuulegasyntezaATP
,atakżewzwiązkuznarastającą
kwasicąmetabolicznąprzyudzialenerek.
Innymzwiązkiem,któregometabolizmpośmierci
równieżzostajezahamowanyprzezniedobórtlenu,jest
hipoksantyna,będącajednymzkońcowychproduktów
przemianpuryn.Hipoksantyna,poutlenieniudoksan-
tyny,jestprzekształcanaprzezoksydazęksantynowądo
kwasumoczowego,końcowegoproduktumetabolizmu
purynuludzi,anastępniewdużychilościachjestwydala-
nazmoczem.Enzymoksydazyksantynowejussakówwy-
stępujegłówniewwątrobieibłonieśluzowejjelitacien-
kiego,adoprawidłowegodziałaniawymagakofaktora,
którymwtymprzypadkujesttlen.
Przytoczonepowyżejwybranezagadnieniazwiązane
zprzebiegiemprocesuumieraniawskazują,żeśmierćjest
zjawiskiembardzozłożonym,wielopłaszczyznowym,to-
czącymsięrównoleglenapoziomiekomórkowym,bioche-
micznym,klinicznym,atakżeprawno-medycznym.Bliższe
poznanieprocesuumieraniaorazjegoposzczególnychkom-
ponentówdajemożliwośćzrozumienia,czymtaknaprawdę
jestostatnizetapówkończącychżyciekażdegoczłowieka.
Możetakżeznaleźćzastosowaniewcodziennejpraktyce
medyczno-sądowej,np.przyustalaniuczasuzgonu.
Bibliografia
1.AndreaE.,DonaldsonA.E.,LamontI.L.:Biochemistrychangesthatoccurafterdeath:potentialmarkersfordeterminingpost-mortem
interval.PLoSOne,2013,8:e82011.
2.BrooksG.A.:Cell-cellandintracellularlactateshuttles.J.Physiol.,2009,587:5591-5600.
3.ChenM.J.,SepramaniamS.,ArmugamA.iwsp.:Waterandionchannels:crucialintheinitiationandprogressionofapoptosis
incentralnervoussystem?Curr.Neuropharmacol.,2008,6:102-116.
4.DiamantisA.,MagiorkinisE.,SakorafasG.H.,AndroutsosG.:Abriefhistoryofapoptosis:fromancienttomoderntimes.Onkologie,
2008,31:702-706.
83
