Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naukajakodziałaniebadawcze
23
zjawiskaobiektywne(otakichteoriachbyłamowaprzedchwilą),lecztegorodzaju
postępowaniewodniesieniudotychczyinnychspośródowychzjawiskzewnętrz-
nych,któremogłobyprzynieśćjakieśspodziewanespołecznienieobojętnewyniki.
Możnapowiedzieć,żemetodologiareprezentujeto,cokryjesięzaogólnieznanym
pojęciemmającymangielskąnazwęknow-how,wodróżnieniuodknowthat.Zgadza
siętozetymologiąsamegowyrazumetoda.Tenpochodziodgr.hodós(droga)(imeta-
(poza;ponad[pewnągranicą,awięcistycznością,obszarów]).Stądnazwytakie
jakang.method,niem.Methode-zliteramith.DDroga”towtymwypadkusposób
przejściaodpewnegozastanegozasobuwiedzydowiedzyszerszej.Uzyskujesięją
mianowicieprzezzastosowaniewłaściwychrozumowań,czyliobserwacjiokreślo-
nychrelacjimiędzyróżnymizdaniami,i/lubobserwacjidotyczącychokreślonych
środkówmaterialnych,naktórychzastosowaniezkoleinaprowadzająwłaśnieowe
rozumowania.
Jeżelinaprzykładmamydoczynieniazespodziewanąochronąpasażerów
wtransporcieulicznymprzednieprzyjaznyminastępstwamizmianmeteorolo-
gicznych,otrzymujemyzodpowiednichdanychobserwacyjnychizwłaściwych
logicznychzwiązkówwynikaniazaleceniestawianianaprzystankachwiat,które
chronią(przynajmniejwjakimśstopniu)pasażerówoddeszczu,śnieguitp.,aza-
razempozwalająnaichsprawneiszybkieprzemieszczeniesiędonadjeżdżającego
tramwaju,autobusulubtrolejbusu.Jesttorównieżteorianaukowa,aleteorianale-
żącadospecjalnegogatunkuteoriinaukowych.Całytakscharakteryzowanygatunek
teoriimożnazsensemnazwaćwłaśniemetodologiami.Metodologięuprawiasięnawet
przedstawiającrozumowanie,któreprowadzidopowstaniawynalazkuwpostaci
gwizdkadoczajnika.Czyminnymjestsamgwizdek,którymożnaumieścićnakon-
kretnymczajniku:tengwizdek,podobniejakczajnik,jestwytworemrzemieślnika
lubfabrykanta,nie:metodologa.Metodologa,jakimjestwynalazca;itokażdywy-
nalazca.Możenimbyćchoćbywynalazcanowegorodzajukapsla.
Wobrębieniezwyklerozgałęzionejklasynaukmetodologicznychtrzebawyróż-
nićmetodologiepraktyczne,takiejakprzedchwilązilustrowane,imetodologienaukowe,
inaczej:metodologietychczyinnychnauk(takichjakinteresującanastutajlingwi-
styka);nakoniecwreszcie:ogólnąmetodologięnauki.
Metodologienaukowezajmująsięniepostępowaniemzmierzającymdouzyskania
wynikówpraktycznych,leczdziałaniemzmierzającymdouzyskaniawynikówteore-
tycznych,tzn.przechodzeniem,wdrodzekonstatacjiwynikanialogicznego
pewnychzdańlubformułzinnych,odpewnejpuli(suponowanej)wie-
dzydorozszerzonejlubulepszonejpulielementów,znowu,(suponowanej)wiedzy
samejwsobie(wjejpostacizwerbalizowanej).Takrozumianyprocesniemożebyć
niczyminnymniżzastosowaniemlogikidomateriałuzdaniowegoobecnegowtej
czyinnejgałęzinauki.Wtensposóbrzeczprzedstawiało.prof.J.M.Bocheński,
mówiącometodologiiprostolinijniejakooczęścilogiki(zjednoczesnymwszak-
żezastrzeżeniem,żeniewolnotychdziałównaukiutożsamiać).Wpodobnyspo-
sóbwypowiadałsięnatentematwcześniejzapewnepierwszyznajwybitniejszych
