Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
2.Teoretycznepodstawyocenyprojektugospodarczego
Gdybyśmytylkowiedzieliniecowięcejnatematpodstawowychdeterminantów
inwestycji!Niestety,efektyponoszonegowysiłkusąciąglemizerne.Czytooznacza,
żeteoriainwestycjijestbłędna?Jeślitak,togdzietkwiąpopełnionebłędy?
Otóżwydajesię,żetwórcyteoriiinwestycjiprzypominająnomadów.Prze-
mierzająbowiemrozległeobszaryposzczególnychdziedzinekonomiiinigdzienie
zatrzymująsięnadłużej.Byćmożewłaśniedlategonieczerpiąznichkorzyści.
Czymzatemjestinwestycja?
Wyrażającsięściślej,inwestycjajestzmianąwzasobiekapitału,obejmującą
okresczasu.Wprzeciwieństwiedokapitału,inwestycjaniejestwięczasobem,
leczprzepływem.Oznaczato,żekapitałdotyczyokreślonejchwili,inwestycjęzaś
należymierzyćwrazzupływemczasu.
Jeśliktośzapyta,jakajestwielkośćkapitałuwchwiliobecnej,topodanie
kwoty1mldUSDnależyuznaćzaodpowiedźpoprawną.Jeślijednakzapytamy,
jakajestwielkośćinwestycjiwchwiliobecnej,toudzielenieodpowiedzijestnie-
możliwe.Wielkośćprzepływuzależybowiemodrozpatrywanegoupływuczasu,
czyliodokresu.Poprawniesformułowanepytaniepowinnowięcbrzmieć:jaka
jestwielkośćinwestycjizaokresrokulubzaokresmiesiąca?
Wielkośćprzepływuinwestycjizapewienokresmożnaobliczyćodejmując
zasóbkapitałunapoczątkuokresuodzasobukapitałunakońcuokresu.Przepływ
inwestycjiwokresietmożnazatemzdefiniowaćnastępująco:
It=Kt−Kt−1,
gdzie:Kt–zasóbkapitałunakoniecokresut;Kt−1–zasóbkapitałunakoniec
okresut−1(czylinapoczątkuokresut).
Dostrzegamyjednocześniewyraźnąirytacjęzpowodunieodróżnianiapojęćza-
sobuiprzepływu.Wtymwzględziedodzisiajnicsięniezmieniło.Cogorsza,pojęcie
zasobustajesięcorazmniejważne.Wyjaśnijmywięc,gdzietkwiprzyczynapermanent-
negomyleniaprzepływuzzasobem.
Spójrzmynadefinicjęprzepływuinwestycjiispróbujmywskazaćodmiennościwwiel-
kościachKt−1,KtorazIt.Dwiepierwszesązasobami,którenaprzykładsąodpowiednio
równe:1mldUSDoraz1,2mldUSD.Wdomyśleprzyjmujemy,żezasóbpierwszydoty-
czy1stycznia,adrugi–końcaroku,czyli31grudnia.Wwynikuodejmowaniaotrzymu-
jemykwotę0,2mldUSD,leczgdzietkwiinformacja,żejesttoprzepływ,aniewielkość
zasobu?Zwolennikprzytoczonejdefinicjistwierdzizapewne,żewspomnianąkwotę
należyinterpretowaćwkontekścieupływuczasu.Kontekstbywajednakulotnyidlatego
lepszymsposobemjestpodkreślenie,żemamydoczynieniazwielkością0,2mld
USD/rok.Unikniemywtedypomyłkiwpotraktowaniuprzepływujakozasobu.
Cofnijmysięobezmała100latwstosunkudorokuwydaniacytowanejksiążki,
amianowiciedoroku1871.WtedybowiemukazałasięksiążkaW.S.JevonsaThe
TheoryofPoliticalEconomy,którado1888r.doczekałasiędwóchkolejnychwydań
(por.[43]).Dodajmy,żejestuznawanazadzieło,gdyżopisanawniejideamar-
ginalistycznejteoriiużytecznościzrewolucjonizowałamyślekonomiczną.
