Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
procesy.Wynikatozsamegocharakterumiasta,gdypostrzegasięjejakoproces,
nmiejscezamieszkiwanianajróżniejszychludzi,dziełociąglezmienianeprzezbu-
downiczych,tylkoczęściowopodległekontroli”
2
.Interdyscyplinarnośćbadańwiąza-
łasięteżzzakresemdziałańreformatorskich,atakżezkoniecznościąuwzględnienia
wpływupolitykiiideologii.Chcęzarazempodkreślić,żepodstawądorozważańbyła
architekturaiurbanistyka,awięcanalizakonkretnychobiektówprowadziładopytań
oproblemyspołeczneipostawyświatopoglądowe.Choćwięctonieprzemianyarty-
styczne,formalnewyznaczająporządeknarracji,jednaksąoneistotnympunktem
odniesieniadoprowadzonychbadań,zostałyteżwydzielonewkilkurozdziałachja-
koodrębnezagadnienia.Rozstrzygnięciaformalne,mimożenietraktowanejako
pierwszoplanowe,prowadziłydoprzekształceniakoncepcjistandardumieszkanio-
wego,awkońcuokazałysięjednymzważnychczynnikówdecydującychowygaś-
nięciu/przekroczeniureformatorskichpodstawmyśleniaorelacjachmiędzymiesz-
kaniemamiastem.
Układpracywynikazdążeniadoukazania,napierwszyrzutokadalekich,rela-
cjimiędzyreformatorskimśrodowiskiemarchitektonicznymPoznaniaadokona-
niamiarchitektonicznymiiurbanistycznymiWiednialubParyżawposzczególnych
epokachXIXiXXwieku.Wydajesięteż,żecharakterystycznedlaośrodkówpro-
wincjonalnychjestszukanieinspiracjiraczejwzjawiskachnświatowych”propa-
gowanych(awięcjużuznanych)przezprasęniżwsąsiednich,równieperyferyj-
nychośrodkach.Wpraktyceniewykluczatonpoziomego”przepływuarchitektów
ipomysłówczerpanychczęstozpodobnychnwyższych”źródeł.Przedstawienie
zjawiskcharakterystycznychdlaośrodkówwiodącychpozwalanaczytelniejsze
uchwycenieistotyomawianychproblemówipotraktowaniezjawiskpoznańskich
jakomiejscowych,lokalnychegzemplifikacjiszerszychprocesów.
WrozdzialeIzostałyprzedstawionepodstawoweproblemymiastXIX-wiecznych
ipróbyichrozwiązywaniawskalicałegomiasta,podejmowanewWiedniu,Paryżu
iKoloniiodpołowytegostulecia,atakżenwyjściowa”sytuacjawXIX-wiecznym
Poznaniu.Zaprezentowanotuteżproblemymiejskiezpozycjikamienicy/mieszkania-
-parceli-ulicy.
RozdziałIIukazujewybranedziałaniawcelupoprawysytuacjimieszkaniowej
wmiastach,odutopijnychfalansterów,inicjatywpatronackichprzezosiedlawil-
loweipierwszespółdzielniedopropozycjizmianyukładumieszkańiparcelimiej-
skichnaprzełomieXIXiXXwieku.Omówionezostałytutakżegłównepostulaty
czołowychtwórcówreformymiastaimieszkalnictwaformułowanewpublika-
cjach,awpływającenaprzepisyprawneirealizowanewprojektachbudowlanych.
Stanowiąonepunktwyjściadoprzedstawieniapierwszychdziałańreformator-
skichnatereniePoznaniawpoczątkachXXwieku,awięcwtrakcierozszerzania
miastawostatnichlatachzaborupruskiego(rozdziałIII).Skalaijakośćwprowa-
dzonychrozwiązań,realizowanychczęstowcześniejlubrównoleglezdokonaniami
wBerlinie,pozwalawidziećPoznańnietylkojakośrodowiskoczerpiącewzory,
2
Reinborn(1996,s.12).
10
