Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
wiekdorastaniawprzedziale12–18lat.ZkoleiI.Obuchowska(1996)terminem
dorastaniaobejmujewiekodok.11–12dook.18–19rokużycia(przyindywi-
dualnychodchyleniachtakwjedną,jakiwdrugąstronę).Tenokresdotyczy
dwóchfaz,którewprzybliżeniuoddziela15–16rokżycia.B.Zazzo(1972)
określaróżnieidośćszerokowporównaniuzwcześniejcytowanymiprzykła-
damiwymiarygranicydorastaniawoparciuobadaniafrancuskie,ijestto14–21
lat.Z.Gaś(1995)wyróżniazaVarenhorstemtrzyfazyrozwojowe:wczesną
adolescencję(między12a15rokiemżycia),środkowąadolescencję(między15
a18rokiemżycia)orazpóźnąadolescencję(między18a22rokiemżycia).Sam
Z.Gaś(1995)opowiadasięjednaknajbardziejzdecydowaniezapropozycją
Blossa,któregozdaniemwokresiedojrzewaniamożnawyróżnićnastępują-
cefazy:
1.Preadolescencja(orientacyjniemiędzy9a11rokiemżycia),wktórejwy-
raźniezaznaczasiędojrzewaniefizyczneizwiązaneztymnarastanienapięć
popędowychzwiększająceryzykoreakcjiagresywnych.Pojawiasięwrogość
chłopcówdodziewcząt,dziewczętazaśpreferujązachowaniatypowedla
chłopców.
2.Wczesnaadolescencja(orientacyjniemiędzy10a12rokiemżycia),
wktórejrozpoczynasięprocesoddzielaniaodrodziców,pojawiająsięlęki,
samotność,skłonnośćdoizolacji,atakżepreferowanierelacjirówieśniczych.
3.Pełnaadolescencja(orientacyjniemiędzy12a17rokiemżycia),wktórej
nasilasiętendencjadouniezależnieniasięodrodziców.Przypodejmowaniu
decyzjiważniejsistająsięrówieśnicy.Następujągwałtownezmianywsferze
życiaemocjonalnego(intensywneilabilneemocje).Pojawiasięarogancja,
buntowniczość,lekceważenieautorytetów.Wzmacniająsięmechanizmyobronne,
doskonaliracjonalizacja,intensyfikujewymiarżyciaheteroseksualnego.
4.Późnaadolescencja(orientacyjniemiędzy17a20rokiemżycia),wktórej
następujekonsolidacjażyciapsychicznego,kończysięprocesidentyfikacji
psychoseksualnej,dalszejprzebudowieulegająrelacjezrodzicamiirówieśni-
kami,aichcelemjestdążeniedopełnegopartnerstwa.
5.Okrespoadolescencyjny(zazwyczajpowyżej20rokużycia),kiedyto
następujekonsolidacjarólspołecznychiwyborustylużycia.Pojawiasiępo-
czuciesiłyumożliwiającepodejmowaniedziałańwcelurealizacjiplanów
(zamiastoczekiwanianacudowneichspełnienie).Stabilizujesiępoczucie
osobistejgodnościiszacunekdosamegosiebie.
Jedenzpoglądówdotyczącychdojrzewaniazakłada,żemusząbyćwtym
okresiespełnioneczteryzadania(Satir,2000).Zchwilągdywszystkiezostaną
rzetelniewykonane,młodyczłowiekdostajeniejako„prawowstępu”wokres
dorosłości.Pierwszeznichmożnabyogólnienazwaćzaakceptowaniemswojej
rolibiologicznej.Główniechodzituoosiągnięciepewnegostopniapsychiczne-
gokomfortuwzwiązkuzidentyfikacjąwłasnejpłci.Jesttoraczejwysiłek
intelektualny,niemającynicwspólnegozwłasnymseksualizmemlubekspery-
