Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13
Któżniezłapałsięsetkirazynapopełnieniu
podłegoczyniedorzecznegoczynuwyłącznie
dlatego,żewiedział,iżniepowiniengopopełnić.
E.A.Poe
2.Rygoryzmitolerancjaamłodzież
Jednazgłównychhipotezprzyjętychwbadaniachbrzmi,żemłodzieżfunk-
cjonujewswoistejdychotomiinormatywnej–międzytolerancjąarygoryzmem.
Zjednejstronyprezentujepostawyakceptacjiodmienności,tolerancjiwobec
wyborówdokonywanychprzezinnychludzi,zdrugiejzaśjestrygorystyczna
wobectego,conieznane,cobudzilękczyniepokój,coniesieniepewność
(Pytka,1984;Pilch,1983;Skorny,1980).
Pojęcietolerancjijestkategoriąspecyficzniepsychologiczną,należyjązali-
czyćdopojęćzzakresuaksjologii.Etymologiczniesłowo„tolerancja”pochodzi
zjęzykałacińskiego(tolerare–znosić,cierpieć,wytrzymywać)iznaczy
cierpliwe„znoszenie”kogośinnego.Jesttoświadomazgodanawyznawanie
igłoszenieprzezinnychludzipoglądów,zktórymisięniezgadzamy,orazna
wybórsposobużyciauważanegoprzezinnychzawłaściwy,chociażgonie
aprobujemy(SłownikwyrazówobcychPWN,1971,s.763).
Zakrestolerancjijesthistoryczniezmiennyiwystępujewdwóchformach:
1)jakotzw.tolerancjanegatywna,klasyczna,określonaprzeztakichmyśli-
cielijakWolteriJ.Locke,poleganauznaniu,mimowewnętrznegosprzeciwu,
żeinnepoglądy,postawyidziałaniasąteżuprawnione,chociażniepowinny
byćtakimi,jakimisą,ponieważniewyrażajątradycyjnychwartości:prawdy,
dobra,pięknaitp.,doktórychnależydążyć.Tolerancjanegatywnaniezaprzecza
istnieniuprawdywsensieklasycznym,uznaje,żemożliwejestznalezienie
poglądówwłaściwych,którenależyprzyjąć,iniewłaściwych,którenależy
odrzucićwwymiarzeosobistymispołecznym;
2)jakotzw.tolerancjapozytywna,charakterystycznadlazałożeńwspółcze-
snegonurtufilozofii–postmodernizmu.Poleganadopuszczeniuwszystkich
innychpostaw,działaniaipoglądówjakorównouprawnionych.Wynikato
zprzeświadczenia,żenieistniejeprawdaobiektywnaaniinnawartość,za
pomocąktórejmożnabyocenićjakiekolwiekpoglądy,postawyidziałania.
Tolerancjapozytywnawyrażasięwstwierdzeniu,żeponieważnieistnieje
prawda,niemożemyzatemuznawaćswegostanowiskazaobowiązujące.
