Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.MODELEEKONOMICZNE:KOMPROMISYIHANDEL
Wtymrozdzialeprzyjrzymysiędwómmodelomekonomicznym;zarównoczemusą
takważne,jakiczemusątakużyteczne.Nakoniecprzyjrzymysiętemu,jakekonomiści
faktyczniewykorzystująmodelewswojejpracy.
Modelewekonomii:kilkaważnychprzykladów
Modeltouproszczonareprezentacjarzeczywistejsytuacji,wykorzystywanawcelulep-
szegozrozumieniazachodzącychzdarzeń.Wjakijednaksposóbtworzymytakieuprosz-
czonereprezentacjesytuacjiekonomicznych?
Jednymzesposobów–którymożnanazwaćekonomicznymodpowiednikiemtune-
luaerodynamicznego–jestznalezienielubstworzenieprawdziwej,leczuproszczonej
gospodarki.Weźmynaprzykładekonomistęchcącegozrozumieć,jakwzrostpłacymi-
nimalnej(wyznaczonyprzezrząd)wpłynąłbynagospodarkęUSA.Niemożliwebyłoby
podnieśćjąwcałymkrajutylkodlaeksperymentu.Zamiasttego,ekonomiścibędąob-
serwowaćmniejszągospodarkę,wktórejakuratpodniesionopłacęminimalną(jakna
przykładSeattlew2015r.),iekstrapolująswojespostrzeżenianawiększągospodarkę,
wtymprzypadkucałychStanówZjednoczonych.
Innąmożliwościąjestsymulacjagospodarkinakomputerze.Naprzykładkiedypro-
ponowanesązmianypodatkowe,urzędnicystosująmodelepodatkowe(złożonematema-
tycznemodelekomputerowe),abyocenić,jaktezmianymogłybywpłynąćnasytuację
różnychgruposób.
Modelesąistotne,boichprostotaumożliwiaekonomistomskupieniesięnaefektach
jednejzmianynaraz.Inaczejmówiąc,pomagajązałożyć,żewszystkoinnepozostajebez
zmianiskupićsięnaefektachgospodarczychtylkotejjednejzmiany.
Takzwanazasadaceterisparibus,oznaczającazałożenie,żepozostałewarunkinie
ulegajązmianie,jestwięcważnymzałożeniemprzybudowiemodeliekonomicznych.
Niezawszejednakudajesięznaleźćlubstworzyćmniejszeodpowiednikiogóługo-
spodarki,aprogramykomputeroweograniczonesąprzezjakośćdostępnychimdanych
(jakmówiąprogramiści,Hwrzuciszśmieci–wyjmieszśmieci”).Dlawielupotrzebnaje-
fektywniejsząformąmodeliekonomicznychsąHeksperymentymyślowe”:uproszczone,
hipotetycznewersjesytuacjizprawdziwegożycia.
Wrozdziale1omówiliśmykonceptrównowaginaprzykładzieklientówzmieniają-
cychkolejkipootwarciunowejkasy.Choćnienazwaliśmytegoprzykładumodelem,był
towłaśniebardzoprostymodel–hipotetycznysupermarket,któregowieleszczegółów
pominęliśmy(codokładnieludziewnimkupowali?Bezznaczenia).Tenprostymodel
możnawykorzystać,abyodpowiedziećnapytanie,Haco,jeśli?”:aco,jeśliotworzyłaby
siękolejnakasa?
Jakpokazałahistoryjkaokasie,częstomożnaopisaćiprzeanalizowaćużyteczny
modelekonomicznyprostymjęzykiem.Jednakponieważdużaczęśćekonomiidotyczy
zmianilościowych–cenyproduktu,liczbywytworzonychdóbrczyliczbypracowników
zatrudnionychprzyjegoprodukcji–niecomatematykiczęstopomagaekonomistom
43