Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
1.Fizycznepodstawydynamikiobiektów
temperaturaTzewimocQgniezmieniająsięprzezdłuższyczas,totemperatura
wpokojuteżjeststała(stanustalony).AbyutrzymaćokreślonątemperaturęTwew,
musimygrzaćzodpowiedniąmocą,którazależyodtemperaturyzewnętrznej
(charakterystykastatyczna).Jeślimocgrzejnikazostaniegwałtowniezmieniona,
totemperaturawpomieszczeniubędziesięzmieniaćstopniowo(stannieustalo-
ny),alewkońcusięustabilizujeibędzietonowystanustalony,zgodnyzcharak-
terystykąstatyczną.Jeślimocgrzałkibędziezmienianabardzopowoli,totempe-
raturawpomieszczeniubędziesięzmieniaćzgodniezcharakterystykąstatyczną
(układbędzieprzechodziłprzezkolejnestanyquasi-ustalone).Wpodobnysposób
obiektreagujenagwałtowneinapowolnezmianytemperaturynazewnątrz.Jak
jednaktraktowaćprzypadki,kiedymocgrzejnikaczytemperaturazewnętrzna
przezdłuższyczaspozostająstałe,podlegająjednakprzypadkowymzmianom-
krótkotrwałym,leczgwałtownym?Odpowiedźniejestjednoznaczna,ponieważ
zależyodprzyjętegopunktuwidzenia-czyinteresujenasuśrednionezachowanie
obiektuwdługimokresie(opisstatyczny),czyteżzachowaniechwilowe(opis
dynamiczny).
Rys.1.1.Schematzastępczyukładu(pokójzgrzejnikiem)ijegocharakterystykastatyczna
Dynamicznewłasnościukładówfizycznychuwarunkowanezdolnościąnie-
którychelementówtychukładówdoznacznegoakumulowaniaenergii,masylub
ładunkuelektrycznego.Własnośćtapowoduje,żeilośćdanejwielkości(energii,
masy,ładunku,pędu)dostarczananawejściedoukładumożebyćwdanejchwili
innaniżilośćwielkościodbieranejnawyjściu.Elementyukładumogąwpewnych
warunkachmagazynowaćdanąwielkość,anastępnie(choćniezawsze)oddawać.
Opistakichwłasnościdlaróżnychelementówwystępującychwpraktycejestdome-
fizyki.Międzyróżnymimagazynamibadanegoobiektumogąwystępowaćróżne
sprzężenia.Oznaczato,żeaktualnystandanegomagazynuzależynietylkoodchwi-
lowychwartościzmiennychwejściowychiwyjściowychcałegoobiektu,lecztakże
odaktualnegostanuinnychmagazynów.Towzajemneoddziaływaniemagazynów
jestprzyczynąciekawychzjawisk,jakiemogązachodzićwukładziewstanienie-
ustalonym.Naprzykładmożesięokazać,żeobiektjestniestabilny,cooznacza,że
układ,któryznajdowałsięwstanieustalonym,pozmianiewartościzmiennejwej-
ściowejnigdynieosiągnienowegostanuustalonego,chociażmożnagowyznaczyć
napodstawiecharakterystykistatycznej.
Modelestatyczneopisująjednoznacznerelacjemiędzyzmiennymiwejścio-
wymiiwyjściowymiobiektuwstanieustalonym.Modeledynamikiuwzględniają