Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
1.Fizycznepodstawydynamikiobiektów
formułowanezarównowodniesieniudostanuustalonego(równowagastatyczna),jak
inieustalonego(równowagadynamiczna).Wprocesiekonstruowaniamodelidynami-
kiobiektówwykorzystujeuogólnioneprawazachowania,jakieobowiązująwstanach
nieustalonych.Różnorodnośćpostaciprawzachowaniawynikazhistoriirozwoju
nauki,aleichtreśćzawszemożnawyrazićnastępująco:
akumulacja
wielkościX
dopływnettowielkościX
doukładu
ilośćnettowielkościX
wytwarzanejwukładzie
=
+
gdzieXjestwielkościąpodlegającąprawuzachowania.Konstrukcjamodelidy-
namikiopierasięnazastosowaniuodpowiedniego,uogólnionegoprawazachowa-
niawstosunkudowszystkichobszarówmagazynowaniawielkościXwystępują-
cychwanalizowanymukładzie.SamawielkośćXokreślaaktualnystanmagazynu
(ilośćzgromadzonejmasy,energiiitp.).AkumulacjawielkościXoznaczazmianę
bilansowanejwielkościwczasie,czyliszybkośćzmianystanumagazynu.To
zkoleizależyodszybkościdopływunettowielkościzzewnątrz(czylibilansu
wymianywielkościzotoczeniemwdanejchwili)iodszybkościgeneracjitej
wielkościwewnątrzukładu(jeślijesttakamożliwość).Najczęściejrozważasię
układyzachowawcze,wktórychbilansowanawielkośćXniemożebyćanigene-
rowana,anizużywanawewnątrzukładu,choćjejpostaćmożeulegaćzmianom,
np.strataenergiimechanicznejwwynikutarciatoprzekształcenieenergiimecha-
nicznejnaenergięcieplną,którąukładoddaje.Czynnikuwzględniającywbilansie
generowaniewielkościczęstowystępujeprzyukładaniubilansówreakcjiche-
micznych,np.wytwarzanieenergiicieplnejwczasiereakcjichemicznej(bilans
ciepła),powstawanie/zanikaniemasywczasiereakcjichemicznej(bilansmasy).
Ponieważwskładnikachrównaniabilansowegowystępujezawszebilansowana
wielkośćXijejpierwszapochodna,więcmodelebędąmiałypostaćrównańróż-
niczkowychpierwszegorzędu.Jeśliwukładzierozpatrujesiękilkawielkości
(różnesubstancje,kilkamagazynówdanejwielkości),tomodelbędziezawierał
układyrównańpierwszegorzędu.Wogólnymprzypadkumogątobyćrównania
nieliniowe.Stosowanedwasposobyujęciazagadnieńzachowaniawielkości
wukładzie:bilansewskalimakroskopowejibilansewskalimikroskopowej.
1i2i3iModelowaniewujęciumakroskopowym[8]
Równaniazachowaniawskalimakroskopowejopisująogólnybilansdanejwiel-
kościzawartejwcałymmagazynie,np.wcałejobjętościurządzeniatechnolo-
gicznego.Przyjmujesięwówczaszałożenieodoskonałymmieszaniusubstancji
wewnątrzmagazynu,dziękiczemunierozpatrujesięewentualnychnierówno-
miernościrozłożeniabilansowanejwielkościwprzestrzeni,azawartośćmagazy-
nucharakteryzujesięjednązmiennąstanu.Naprzykładniechbędziedanyzbior-
nik(rys.1.2)zawierającypewnąobjętośćV[m
3]substancjiogęstościρ[kg/m3],
doktóregodopływająstrumieniesubstancjiogęstościρwe(i)[kg/m
3]inatęże-