Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzeniedomotywacji
nieprzyjemności.ZasadaużytecznościBenthama(1789/1970)odnosisiędoidei,że
konsekwencjanaszegozachowaniaokreśla,czynaszepoczucieszczęściawzrasta,czy
maleje.Użytecznośćobiektuodnosisiędojegozdolnościdozwiększaniaszczęścialub
zmniejszanianieszczęściaalbobólu.Wartośćużytecznościmożnazwiększyćpoprzez
interwencjęukierunkowaną,czylimotywowaniedouświadomieniasobiewartościokre-
ślonejczynności,naprzykładdocenianiaprzezuczniówmateriałuprzedstawianego
nazajęciach.
Motywacjawewnętrznaizewnętrznasązesobąpowiązane.Popierwsze,osobajest
świadomaswoichbiologicznychipsychologicznychpotrzebdziękiinterocepcji–świa-
domościwewnętrznychdoznańpłynącychzciała,takichjakgłódczysamotność.
Asocjacjonizmjestłącznikiemmiędzypotrzebąbiologicznąlubpsychologicznąaele-
mentamiśrodowiskowymi,któretępotrzebęzaspokoją.Selekcjanapodstawiekonse-
kwencjioznacza,żepożądanystankońcowylubceldeterminujezachowanieprowa-
dzącedojegoosiągnięcia.Ludzienietylkoreagują,aletakżedziałają,przewidując,
wybierając,tworząclubzmieniającswojeśrodowiskozgodniezkoncepcjąprzekonania
owłasnejskuteczności.Gotowośćmotywacyjnatoteoriałączącazaspokajaniepotrzeby
psychologicznejzafordancjami(potencjalnyminagrodami).Gotowośćodnosisiędo
oczekiwania,żeczyjeśpragnieniezostaniezaspokojoneprzezdostępnedlaniejafor-
dancje.Wreszcie,zachowaniezależyzarównoodsiływewnętrznych,jakizewnętrz-
nychźródełmotywacji.Zachowaniemożewystąpić,jeślimotywacjawewnętrznajest
słaba,podwarunkiem,żemotywacjazewnętrznajestsilnaiodwrotnie.
Darwin(1859/1936)byłjednymztwórcówteoriiewolucji,którawyjaśniałazmianę
częstotliwościcechfizycznych,aletakżepsychicznych,takichjakprzynależność.
Wychodzącodzmiennościcech,środowiskozapomocądoborunaturalnegofawory-
zujetecechy,któresprzyjająprzetrwaniuorganizmu.Azgodniezkoncepcjądoboru
płciowegoDarwinaczłonkowiejednejpłciwybierająosobnikidrugiejpłcinapodstawie
jejcechcharakterystycznych.Myśleniepopulacyjnewywodzisięzkoncepcjizmienno-
ściipodkreśla,żekażdajednostkajestwyjątkowa,coprzekładasięnaindywidualne
różnicewpotrzebachpsychologicznychicechachosobowości.
Badaniemotywacjiobejmujezmiennebiologiczne,toznaczy,cownosząciało
imózg.Badaniezmiennychpsychologicznychzgłębiasposób,wjakiprocesypsychicz-
neprzyczyniająsiędomotywacji.Zmienneśrodowiskowesąanalizowanewcelu
określenia,jakludziesąmotywowaniprzezbodźcematerialne,celeiichumysłowe
reprezentacje.Wreszcie,badaniemotywacjimazastosowaniewwieluróżnychdyscy-
plinach.
24
