Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Najstarszegreckieświadectwapisanezczasówklasycznychiwczesnohellenistycznych…
szydoAtenmałoznaneprzedtemksięgimimówSofronaiwzorowałsięnanich
wprzedstawianiucharakterówswoichpostaci.Księgiteznalezionopodjego
poduszką”.ZkoleiWaleriuszMaksymuspisze(VIII7,ext.3)
18
:nPodajątakże,
iżkiedy[Platon-PJ]odchodziłztegoświatawwieku82lat,trzymałpodswoją
głowąmimySofrona(subcapiteSophronismimoshabuissefertur).Nawetostat
-
niagodzinajegożycianiebyławolnaodzajmowaniasięnauką”.Wyglądawięc
nato,żewAtenachtwórczośćSofronastałasięszerzejznanadopierowpierw
-
szejpołowieIVwieku,gdyupowszechniłjąsamwielkiPlaton.
Atenajoswspomniał,żeSofronnapisałutwórpt.Kobietymówiące,żeodpędzają
boginię(TIIγυVIῖKεGItTdV;εὸVφIVTIἐξελᾶV,por.ang.Tewomenwhosaythey
expelthegoddess
19
)
20
orazprzytoczyłzniegofragmentmówiącyoużyciunaczynia
zwanegokyathis(Athen.XI59.480b)
21
:nNadwiekyathissątrzymagiczneleki”
(ὑπoKITώPυKTIIδὲἐVKυI;ŁδITPIKTὺGἀλεξIφIPvάKωV).ZkoleischoliadoTeokryta
22
zawierająinformację(IIa.b.;II11/12a.b.),żeswojąsielankędrugąpt.Czarodziejki
oparłonnatymżeutworzeSofrona.ChoćuTeokryta
23
niemamywprostmowy
ościąganiuksiężyca,jegobohaterkaSimaithapodczasnocnychpraktykmagicz
-
nychprzyzywaSelene(idyll.II10-11:ΣελάVI,φIῖVεKIλόV)orazchtoniczną
Hekate(idyll.II12:χ;oVŁᾳ;;ἙKάTᾳ).Gdyujadającepsyzapowiadająukazaniesię
tejostatniej,przerażonaSimaithakażesłużącejTestylisuderzyćwjakiśbrązowy
przedmiot(TὸχIλKέoVὡGTάχoGἄχεI),aby,cowiemyzinnychźródeł
24
,księżycnie
18ValeriMaximifactaetdictamemorabilialibriIX,ed.J.Briscoe,Teubner,Stutgaediae-Lipsiae
1998;przekł.pol.:WaleriuszMaksymus,Czynyipowiedzeniagodnepamięciwdziewięciu
księgach,przekł.ioprac.I.Lewandowski,Poznań2019,ss.512-513(tuteżtekstłaciński).
19
Niestety,ἐξελᾶVniejestjednoznaczne,zob.W.Furley,[w:]BNP13,2008,s.v.nSophron1”,
col.650:nTeworldἐξελᾶV(exelān)containedinthetitlecanbeinterpretedindilerentways:
eitherasthetransitiveverbCtocastout)(inthesenseofexorcism)ortheintransitiveCtosetol)=
Ctobeonone)sway)(sc.tothesacrifice/feast).Inonecasethepunctuationinthepapyrusand
themeaningofaword(8'there'!)indicateachangeofspeaker(→Speaker,changeof).Overall,
boththemimeticnatureoftheplayanditsthemeofamagicalact(práxis)intheprivatesphere
arereminiscentofthePharmakeútriaofTeocritus(cf.schol.onthelatter,contendingthat
Teocritushad'revised'amimebyS.)”.
20
Teophrastus,Characters.Herodas,Mimes.SophronandOtherMimeFragments,ed.andtrans.
J.Rusten,I.C.Cunningham,Loeb,Cambridge,Mass.2003,ss.294-295.
21
AthenaeiNaucratitaedipnosophistarumlibriXV,ed.G.Kaibel,vol.I-III,Teubner,Lipsiae
1887-1890;przekł.pol.:Atenajos,Ucztamędrców,przekł.ioprac.K.Bartol,J.Danielewicz,
Poznań2012,s.903.
22ScholiainTeocritumvetera,ed.C.Wendel,Teubner,Lipsiae1914.
23Zob.ss.51-53.
24Zob.BV,ss.375-408.
36
