Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
JERZYSTRZELCZYK
wersjipseudo-Arystotelesowskiegokompendiumułożonegopoarabsku
wXwiekunaWschodziewsyryjskimkręgukulturowymniebezudziału
wpływówperskich.Autoraowejarabskiejwersji,którapóźniejpodzieliła
sięnadwieredakcje(krótsząidłuższą),nieznamy.PoczynającodXII
wieku,kompilacjaarabskazyskaładużąpopularnośćnaZachodzie,docze-
kałasięwciągukilkustuleciwieluprzekładówiparafrazznanychzbar-
dzowieluprzekazówrękopiśmiennych(paręznichznajdujesięobecnie
takżewPolsce).Tekst,jakimiaładodyspozycjiHildegardazHürnheimu,
byłprawdopodobniewersjąsporządzonąwpierwszejpołowieXIIIwieku
przeznieznanegopołudniowofrancuskiegoduchownegowystępującego
podpseudonimemFilipzTrypolisu,któracieszyłasięwXIIIwiekuwiel-
kimuznaniemwcałejEuropieZachodniej.
PrzekładHildegardyniebyłchybarozpowszechniony,niezachował
się(coniedziwi)jegoautograf,wiadomojedynieodwóchpóźnośrednio-
wiecznych(zXVwieku)przekazachrękopiśmiennych,zktórychdzisiaj
znanyjesttylkojeden(obecniewMonachium).
Kimbyłaautorkaprzekładu?Formalnierzeczbiorąc,jestonanonimo-
wy.Tłumaczkanigdzieniewymieniłaswegoimienia,aleraczejniekiero-
wałaniączęstauautorekśredniowiecznychskromność,skorowobszer-
nymwierszowanymprologupodałatylekonkretnychdanych,żeuczeni
potrafiliwstopniuniemalpewnymustalićjejtożsamość.
Dowiadujemysięprzeto,żebyłazakonnicąwklasztorzecysterekpod
wezwaniemKrzyżaŚwiętegowZimmern.Klasztorten,założonyw1252
roku,byłpodporządkowanyopatowizpobliskiegoKaisheimuiprzetrwał
ażdoreformacji.Pamięćonimzachowałasięwnazwiemaleńkiejmiej-
scowościKlosterzimmernwpobliżumiastaNördlingenwtzw.Bawarii
Szwabskiej.Czytamyrównieżwowymprologu,żeautorkaprzebywała
wtymklasztorzejużoddłuższegoczasu,awtrakciesporządzaniaprzekła-
dubyłajeszczeosobąmłodą.Jejdziełozdradzazupełnieniezłąznajomość
łaciny.WXIIIwiekutakiegowykształceniawlepszychklasztorachmogły
oczekiwaćprzedewszystkimcóryszlacheckie.
Przyjmowanojedoklasztorunaogółwwiekulatsiedmiu.Biorącza-
tempoduwagę,że–jaksamaoświadcza–przekładukończyław1282
roku,awedługwszelkiegoprawdopodobieństwazająłonoddziesięciudo
dwudziestulat,wolnownosić,żewstąpiładoklasztoruwlatach1260–
–1270.Korzenirodzinnychautorkinależałobyszukaćwśródszlacheckich
rodzinniezbytoddalonychodZimmern,zwłaszczatychpowiązanych
ztamtejszymklasztorem.Badaniamateriałuźródłowegoniepozostałybez
