Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tenczassakralnywypełnionyjestzdarzeniaminadprzyrodzo-
nymiidziałaniamibogówlubherosów,któreprzekraczajązwy-
kłe,doczesnemiary:np.okres,wktórymkroplekrwizodciętych
częścirodnychUranosa(Kronosodciąłjeirzuciłzasiebie)spada-
łynaziemię,byzrodzićErynie,boginiezemsty,liczonyjestwla-
tachkosmicznych,awięcwtysiącach,możedziesiątkachtysięcylat
zwykłych4.Mitycznezdarzeniakonstytutywnedziejąsięwinnym
czasie,istamtąd,zowejtranscendentnejsferydzianiasię,niejako
oddziałująnahistorięludzkączyteższerzej–naświatludzkiego
doświadczeniazmysłowego:mocepierwotneDbędątrwałytakżeza
czasównowych,dionizyjskichbogów,niepoddającsięichwładzy”5;
Dodnosimy[ś]wrażenie,żebogowieżyjąjakbywinnymbycieniż
my,winnejstrefieistnienia:rzekłbyśw«międzyświatach»,intermun-
dia,jakmówilirzymscyepikurejczycy”6.Taideawiecznegotrwania
iwiecznegopowrotuznalazławyrazwstoickiejteoriipożaruświata,
przypadającegocodziesięćtysięcylat.Pożarówtrawiwszystko,po
czymwszystkodziejesięodnowa,taksamojakpoprzednio.Ideata
powracateżuNietzschego,którywZaratustrzemówiowiecznym
powrocietegosamego,izpewnościąniedasięzmiejscawykluczyć
kosmologicznejinterpretacjitejkoncepcjiautora–wduchupóźnego
stoicyzmu.MieliteżprawostarożytniEgipcjanieuważaćIzraelitów
zaczcicieliKronosa(Jahwewszaknietolerowałżadnychbogów
pozasobą)itraktowaćichjakplemięstojącenaniższymszczeblu
rozwojuświadomościreligijnej7.CisamiEgipcjanietolerowalijed-
naktendziwaczny,nieludzki,zacofanykult,boprzecieżmocepier-
wotne–choćukryteizdominowaneprzeznowych,piękniejszych
irozumniejszychbogów–nigdyniewyrzeknąsięswychroszczeń.
Ztegopowodutrzebasięznimiobchodzićoględnieiraczejjeusy-
piaćniżpróbowaćunicestwić,bounicestwićsięowemoceniedają,
auciskaneczytępione–ztymwiększągwałtownościąbędąprzeciw-
działać,dążyćdosamoutwierdzeniaiwyłączności.
4Por.Z.Kubiak,MitologiaGrekówiRzymian,ŚwiatKsiążki,Warszawa1997,
s.53.
5Tamże.
6Tamże,s.73.
7PoglądSchellingazjegofilozofiimitologiiiobjawienia.
13
