Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stanowiskaojcaKościoła,ukażemytendencyjnośćiwyliczymysłabe
punktytejrozprawyzmitologiąpogańską.
Zacznijmyodpragmatycznejkrytykimitów.Otóżbogowiemi-
tyczni,którychczcząRzymianie,niebyliwstaniezapobiecklęskom
Rzymunietylkoostatnimiczasy,lecztakżenaprzestrzenidziejów,
odsamychpoczątkówpaństwa.Natomiastpodwpływemreligij-
nejprawdychrześcijaństwabarbarzyńcaAlaryknietylkooszczę-
dziłwszystkichludzikryjącychsięwświątyniachchrześcijańskich
(m.in.takżepogan,którzypóźniejokazaliniewdzięcznośćnowemu
bogu,domagającsięprzywróceniakultówzakazanychprawnie),ale
wręczpozwoliłswymżołnierzomprowadzićmieszkańcówRzymu
dotychświątyń,abyuratowaćtyluludzi,ilutylkomożna.Histo-
riazaśniezbiciedowodzi,żeświątyniebóstwpogańskich,również
najwyższych,niebyłytakimazylem:mordowanonawetosoby,któ-
reschroniłysięprzyołtarzuJowisza.Zkoleirozparcelowaniedzie-
dzinysakralnejmiędzyniezliczonąmnogośćbóstwszczegółowych,
zawiadującychnajdrobniejszymisprawamiżyciacodziennego(np.
jednobóstwotroszczyłosięootwarciedrzwi,inneoprzekrocze-
nieprogu;jednoozapłodnienie,inneopomyślneurodziny),sta-
wiapodznakiemzapytaniafunkcjonalnośćpogaństwarzymskiego
(życiestajesięowieleprostsze,kiedywielepodobnychczynności
podporządkowujesięnielicznymmocomboskim–dziękitemunie
trzebanaprzykładpamiętaćomnóstwieszczegółowychobrzędów).
PrzytymnastawienieGrekówdoróżnorodnychbóstwbyłobar-
dziejkonsekwentneniżnastawienieRzymian,ponieważprezentacji
przywarbogówmogłautychpierwszychbezprzeszkódtowarzyszyć
(np.wkomediach)krytykaanalogicznychprzywarludzi,jednostek,
uczestnikówżyciapublicznego;wRzymienatomiastobowiązywał
surowyzakaztakiejkrytyki,choćniecnepostępkibogówpokazy-
wanobezspecjalnychograniczeń.
GłębiejuAugustynasięgamoralnakrytykawierzeńpogańskich.
Rytuały,obrzędy,historiereligijnepoganpełnesąmianowicieczy-
nówoburzającychmoralnie,sprośnych,nieprzyzwoitych,okrut-
nych,zupełnienielicującychzgodnością,jakawinnacechować
istotyboskie.Publiczneodtwarzanietychzachowańbogówpogań-
skichsprzyjatylkorozluźnieniuiupadkowiobyczajów,dlategoteż
prawnyzakazpogańskichceremoniireligijnychprzyczyniłbysiędo
20
