Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie:Koncepcjapodstawowychokresów
ikierunkówrozwojowychaznaczenietożsamości
wewspółczesnejproziearabskiej
Odczasu,kiedysłynnyImrè3al-Qays(VIw.)opisywałwswoich
kasydachpiękneBeduinki,apóŹniejAl-MutanabbI(Xw.),największy
poetaarabskiwdziejach,przechodziłdolegendy,sławiącpióro,miecz
ikonia,dorobekliteraturyarabskojęzycznejniepomierniesięwzboga-
cił.Następująceposobiepokoleniapisarzysięgałyporóżnorodneśrodki
iformywyrazu.Oboknajstarszejznich_poezji,podstawowegotypu
literaturywysokiej(VII_XIXw.)_wokresieklasycznymrozwijały
sięrównieżprozaidramat.Źródłemobutychrodzajówliterackichbyły
tradycjeludowe.Zichtoinspiracjizaczęłasiękształtowaćepikazce-
chamidramatu.Wopisywanymtuprocesietrudnoprzecenićrolęta-
kiegogatunkujakmaqdmy,znieodzownąosobąnarratorajakopod-
miotunarracji,azarazemjejbohatera,chętniesnującegowspomnienia
iopowieściosobiesamym.Powstawałzalążekpowieści,aponieważ
utworytebyłygrywanenarynkachibazarach_równieżdramatu.
DopierojednakwXIXw.,wokresieodradzaniasięświataarab-
skiegopowiekachzastojuiupadku(XIII_XIXw.),prozaorazdramat
zyskaływnimracjębytujakonowytypliteratury,kształtującysiępod
wpływemkulturyzachodniej.
Jakpiszejedenznajbardziejznanychhistorykówikrytykówlitera-
turyarabskiej,MuhammadMandèr:nPowtórzmy,żesztukępisania
powieściiopowiadańwprowadziliśmydonaszejliteraturywspółczes-
nejzEuropy,podobniejakzaczerpnęliśmyzniejdramat,któregonie
możemyuważaćzakontynuacjękulturypopularnej,rozwijanejprzez
naszlud,poczynającodwiekówśrednichpoczasywspółczesne»1.
Jeślinawetuznać,żeprozaidramatzostałyprzejętezprozyeuropej-
skiej,odpoczątkuobaterodzajekształtowałysięjakosyntezawzorów
1M.Mandèr,Al-Adabwa-fununuhu,Al-QńhIra,DńrNahÂatMi^rli-at-tab;
wa-an-Naśr,(b.r.),s.9.
