Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Święta,świętał
zaślubinamimagnatów.Odbywałysięonezreguływdużychmiastach,towa-
rzyszyłyimzabawaiuczty
,aleteżbudowanietzw.małejarchitektury–łuków
tryumfalnych,bramifontann,naprzykładzwinem.Wszystkimtegotypuuro-
czystościom,pozapogrzebami,towarzyszyłaatmosferaradościizabawy
.Byłto
czaswytchnienia,oderwaniasięodobowiązkówicodzienności,adlawielu–
zwłaszczachłopówibiedotymiejskiej–możliwośćnajedzeniasiędosyta44.
Jednakświętatemiałyograniczonyzasięgspołecznyiterytorialny
.Świętapry-
watnedotyczyłyposzczególnychrodzin(rodów),odpustyijarmarki–społecz-
nościdanejparafiiczymiasteczka,aBożeNarodzenieiWielkanocczłonków
wspólnotyreligijnej.Wuroczystościachifestynachkoronacyjnychuczestni-
czylizaproszenigoście,przybyszeimieszkańcymiasta,wktórymodbywała
sięuroczystość.Możnazatempowiedzieć,żekażdyświętowałniejakoosobno.
WdrugiejpołowieXVIIIwiekuwRzeczypospolitejzaczętopatrzećnaświęta
niecoinaczej.Nadaluznawanorozrywkęzaintegralnączęśćświętowania,ale
dostrzeżonoteżmocwychowawczą.
Popierwszymrozbiorzepaństwostanęłoprzedkoniecznościąreformprak-
tyczniewewszystkichdziedzinachżycia.Trzebabyłorównieżwychowaćczłon-
kównowegopaństwa–obywateli,dlaktórychRzeczpospolitabyłabywartością
nadrzędną,wokółktórejsięskupiąibędąwstanieponadpodziałamidziałaćdla
jejdobra.Miałatobyćzatemmiłośćojczyznynietylkodeklaratywna–wsło-
wach,aleprzedewszystkimwczynach45.Wformiepoetyckiejdoskonaleująłto
IgnacyKrasickiwopublikowanymw1774rokuwnZabawachPrzyjemnychiPo-
żytecznych”wierszu,którystałsięhymnemSzkołyRycerskiejKorpusuKadetów.
nŚwiętamiłościkochanejojczyzny
,
Czująciętylkoumysłypoczciwe!
Dlaciebiezjadłesmakujątrucizny
,
Dlaciebiewięzy
,pętaniezelżywe.
Kształciszkalectwoprzezchwalebneblizny
,
Gnieździszwumyślerozkoszeprawdziwe.
Bylecięmożnawspomóc,bylewspierać,
Nieżalżyćwnędzy
,nieżaliumierać”46.
44Szerzej:Z.Kuchowicz,Obyczajestaropolskie,Łódź1975;J.Bystroń,Dziejeobyczajów
wdawnejPolsce:wiekXVI–XVIII,t.2,Warszawa1994.
45A.Grześkowiak-Krwawicz,DyskurspolitycznyRzeczypospolitejObojgaNarodów,Toruń2018.
46I.Krasicki,Hymndomiłościojczyzny,nZabawyPrzyjemneiPożyteczne”1774,t.10,
cz.2,s.318.W1775rokuKrasickiwydałpoematheroikomicznyMyszeis,wktórymzamie-
ściłHymn,łączącgozosobąbohaterskiejmyszyGryzomira.I.Krasicki,Myszeis,[w:]Dzieła
IgnacegoKrasickiego.Dziesięćtomówwjednym,Paryż1830,s.33.
