Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Święta,świętał
młodzieżwedługjednolitegonobyczajunarodowego”,zajmującsięnietylko
problemaminauczania–czegoijakuczyć,aleteż,amożeprzedewszystkim,
wychowania.Ideałemwychowawczymbyłczłowiekprywatnynmającydomowe
związki,domowepotrzeby
,domowesprawy”,jakiczłowiekpublicznywcho-
dzącynwrządnajwyższykrajowy”52.Temucelowipodporządkowanyzostał
programnauczania,którebyłoswegorodzajunauczaniemwychowującym53.
Szczególnewnimmiejscezajmowałyprzedmiotyhumanistyczne,takiejak
historiaiprawo,aprzedewszystkimnaukamoralna.Uznając,żeuczniowie
powinnibyćzapoznawanizaktualnymiproblemamipolitycznymi,społeczny-
miigospodarczymi,takbypoopuszczeniumurówszkolnychmoglipodjąćsię
naprawykraju,wszerszym,praktycznymzakresiewprowadzonoprzedmioty
matematyczno-przyrodnicze.Programwychowawczy
,wspomaganyprzezwy-
chowaniefizyczne,szczególniemusztrę,byłwzmacnianyprzyokazjiróżnych
uroczystościszkolnych,takichjakrozpoczęcieizakończenierokuszkolnego
czywręczaniemedalidlauczniówosiągającychnajwiększepostępy54.Dlaosiąg-
nięciaideałuwychowawczego,jakimbyłobywatelpatriota,wykorzystywano
takżeświętazwiązanezosobąkróla:imieniny55irocznicekoronacji,atakżewy-
darzeniehistoryczne,jakimbyłasetnarocznicaVictoriiWiedeńskiej.Wszyst-
kieuroczystościwszkołachKomisjiłączonoznabożeństwamireligijnymi,co
takżemiałozwiązekzwychowaniem,religiębowiemuważanozauzupełnienie,
wzmocnieniewychowaniaprzezczynniknadprzyrodzony
.
DozagadnieniaświątodniósłsięrównieżIgnacyKrasickiwpierwszejpol-
skiejpowieściMikołajaDoświadczyńskiegoprzypadkizroku1776.Wutopijnej
społecznościzamieszkującejwyspęNipuobchodzonotylkojednoświęto,ale
zatostanowiącefundamentżyciaspołecznego.Jegoistotąbyłoprzypominanie
npowszechnegoojca”ipoczątkówżycianawyspie.nPowszechnyojciec”nauczył
mieszkańcówrolnictwaiwprowadziłobowiązującezasadyżycia.Wdniuświą-
tecznymgłównymposiłkiemmieszkańcówwyspybyłchlebupieczonyzplonów
pochodzącychzpolanależącegowedługwierzeńdonpowszechnegoojca”,tak
więcówchlebjednoczyłNipuańczyków.Obchodycharakteryzowałysiędostoj-
nościąiprostotą.nPrzytejnajuroczystszejuczcieopowiadanajstarszykażdej
52G.Piramowicz,UwagionowyminstrukcyipublicznejukładzieprzezKomissyjąEdukacjiNa-
rodowejuczynionym,kuobjaśnieniuchcącychonimwiedziećisądzić,bm.,bd.
53Określenieużyteza:K.Bartnicka,WychowaniepatriotycznewszkołachKomisjiEdukacji
Narodowej,Warszawa1989,s.169.
54Szerzejzagadnienietozostałoomówionetamże,s.158.
55Tamże,s.186.
