Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Wychowaniewrodzinie
19
podkreśla,żewobusytuacjach,zarównowtedy,gdywychowanierozumiesięjako
przymus,presję,urabianieczyteżwolność,wspieranie,wyzwalanie–„zmierzasię
wsposóbmniejlubbardziejświadomyisystematycznydozaistnieniawzględnietrwa-
łychzmianwosobowości,postawachczywzachowaniachwychowanka”(B.Śliwerski
1998,s.12).
Omawiajączagadnieniadotyczącewychowawczegofunkcjonowaniarodzinyoraz
zjawiskiprocesówznimzwiązanych,autorzyposługująsięnajczęściejtakimitermi-
nami,jak:„wychowaniewrodzinie”,„wychowaniewkręgurodzinnym”,„wychowa-
niewdomurodzinnym”,„wychowaniedomowe”„wychowanierodzinne”(por.m.in.
S.Kawula1978,s.21–22;Z.Giereluk-Lubowicz1979,s.19;A.M.Tchorzewski1990,
s.10–11;W.Okoń1996,s.323).Wychowaniewrodziniemożemiećcharaktercelowy,
planowy,świadomyzestronyrodziców(refleksyjny),możetakżeodbywaćsięwsposób
przygodnyisamorzutny,okolicznościowy,niezamierzony(S.Kawula1978,s.21–22;
Z.Giereluk-Lubowicz1979,s.19).PosługującsięstwierdzeniemA.W.Jankemożna
podsumować,żespecyfikąwychowaniarodzinnegojestto,że„kojarzyonowsobie:
wpływyopartenarefleksjiibezrefleksyjne;działaniaocharakterzeoddziaływania
iwspółdziałania;naturalnośćwięzirodzinnejzwtórnościąwięziniebazującychnamał-
żeństwie,pokrewieństwiebądźpowinowactwie;swoistość,niepowtarzalnośćiintym-
nośćżyciarodzinnego(...)poczuciewspólnotowejjednizindywidualnościąinteresów
poszczególnychczłonków”(A.W.Janke2000,s.92).
Przyjmując,żewśrodowiskurodzinnymwyróżniamyzjednejstronywpływy
spontaniczne,niezamierzone,natomiastzdrugiej–zamierzone,świadomedziałania
wychowawczerodziców,możnawyróżnićkilkaodmiantychoddziaływańisytuacji
jewywołujących:
–oddziaływanianiezamierzone,obojętnezwychowawczegopunktuwidzenia
(zwyczajne,codziennesytuacjerodzinne,niepowodującenowychprzeżyć);
–oddziaływanianiezamierzone,lecznieobojętnezwychowawczegopunktuwidze-
nia(np.kłótnierodzicówwobecnościdzieci,czytanieksiążek,czasopismigazetprzez
rodziców,czyteżprzyjmowaniegości);
–zamierzoneoddziaływaniawychowawczerodziców,zorientowanenarealizację
celówrodzinyjakogrupy(np.przydziałokreślonychobowiązkówwdomuipozado-
mem,świadomepowierzaniestarszymdzieciomopiekinadmłodszymrodzeństwem,
kształtowanieumiejętnościpraktycznych);
–zamierzoneoddziaływaniawychowawczerodzicówukierunkowanenarealizację
celówwychowawczych.Jesttoplanoweoddziaływaniewychowawczezorientowane
naprzekazaniedzieciomtradycjispołeczeństwawzakresiekultury,kształtowanie
społeczniepożądanychpostaw,stwarzaniedzieciomwłaściwychwarunkówdonauki
szkolnej,zaszczepianiewartościowychdążeńiaspiracji.Jesttotakżeselekcjawpły-
wówdocierającychdodziecizróżnychpozarodzinnychźródeł,np.telewizji,imprez
sportowych(B.Wojciechowska-Charlak1996,s.146;S.Kawula2000,s.55).
Naoddziaływaniawychowawczeszczególniepodatnajestmłodzieżwokresiedo-
rastania.Trzebauczyćjąwtedydokonywaniaprawdziwychoceniwyborówetycznych,
podejmowaniadecyzjiżyciowych,określaniaaspiracjiiperspektyw,wypełnianiazadań
rodzicielskichwprzyszłości(B.Wojciechowska-Charlak1996,s.146).
