Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
DorotaSikora
Zasadniczymimechanizmamiprocesuwychowawczego(takżesocjalizacyjnego)
wrodziniesą:
–mechanizmwpływuosóbznaczących,poprzeznaśladownictwoiidentyfi-
kację,modelowanie,związanyzfunkcjonowaniemwzorówiprzykładówzestro-
nyrodzicówwróżnychzakresach,którestająsięprzedmiotemnaśladownictwa
iidentyfikacjidladzieci,zwłaszczawmłodszymwieku(H.Muszyński1981,
s.116–123;S.Kawula2000,s.56).Bardzoważnyjesttakżepowszechny(niekoniecznie
świadomy)sposóboddziaływaniajednychludzinadrugich,związanyzestwarzaniem
takiejczyinnejatmosfery,którejjednostkaludzkabiernieulega.McDougallnazywatę
zdolnośćbiernymwspółbrzmieniememocjonalnym(syntonią),którapoleganaprzej-
mowaniuczyichśstanówemocjonalnychorazudzielaniuinnymswoichstanów,takich
jaklęk,gniew,smutek,współczucie,wesołość,entuzjazmitp.(M.Grzywak-Kaczyńska
1985,s.337);
–mechanizmkontrolispołecznejwspółwystępującyzsystememszerokopojętego
nagradzaniairepresji(H.Muszyński1981,s.111–116;S.Kawula2000,s.56).Kontrola
społecznatosystempowszechnychiujednoliconychreakcjiakceptującychlubdezapro-
bującychczyjeśzachowanie(J.Szczepański1970,s.214);
–mechanizminspirującyipobudzającyukierunkowanąodpowiednioaktywność
dziecka.Wrodzinieinspiratoramitejaktywnościsąnajczęściejrodzice(S.Kawula
2000,s.56).
Cechąśrodowiskarodzinnegojestto,żejegofunkcjestanowiązłożonąijednolitą
całośćorazniesąiniemogąbyćrealizowaneoddzielnie,ponieważjakiekolwiekzabu-
rzenieutrudniającerodzinierealizacjęktórejśzpodstawowychfunkcji(np.ekonomicz-
nejczyopiekuńczej)powodujeprzejściowąlubdłuższąniewydolnośćjejwychowaw-
czegofunkcjonowania(J.A.Pielkowa1994,s.8;S.Kawula2000,s.239).
Wlicznychpublikacjachdotyczącychzadańifunkcjirodziny,niemazgodności,co
doichdefiniowania(wtymnazewnictwa)orazklasyfikacji.NaprzykładJ.Szczepański
(1970,s.302–308)odróżniazadaniarodzinyodjejfunkcjiwyjaśniając,żezadanieto
pewienzakresczynnościwykonywanychiocenianychprzezszerszezbiorowości,nato-
miastfunkcjetoogółczynnościiichskutkówzwiązanychzwykonywaniemzadań.Ro-
dzinaspełniadwapodstawowezadania:utrzymujeciągłośćbiologicznąspołeczeństwa
poprzezprzekazywanietypówgenotypowychiutrzymanieczyteżpomnażaniejego
liczebnościorazutrzymujeciągłośćkulturalnąspołeczeństwa,przekazującdziedzictwo
kulturowe.Z.Tyszkauważanatomiast,żenieuzasadnionejestwyodrębnianiezadań
ifunkcji,bowiem„zadanie,działaniaiefektdziałalnościstanowiąjednośćwramach
funkcji”(Z.Tyszka1979,s.60).ZdaniemF.Adamskiego(1984,s.50–51)funkcje
rodzinywyprowadzanezostajązeszczegółowejanalizydefinicjirodziny,zwłaszcza
zaśodwiecznejpraktykiżyciarodzinnego,działalnościrodzinyorazzadań,jakiewy-
pełnianarzeczswoichczłonków.Klasyfikacjetychfunkcjiwyodrębnianesąprzez
poszczególnychautorówwsposóbdośćdowolny.Zależytom.in.odopowiadaniasię
danegoautorazaokreślonąteoriączyideologiąrodzinyorazprzyświecającymmu
założeniomicelombadawczym.Otrzymujemywrezultaciemniejlubbardziejszcze-
gółowepodziałyiwyliczeniafunkcjirodziny.Wliteraturzeprzedmiotu,zwłaszcza
socjologicznej,funkcjerodzinyopisywanesądośćszerokoiszczegółowo.Autorzypo-
