Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Wychowaniewrodzinie
21
dająodkilkudokilkunastuichrodzajów(por.m.in.:J.Szczepański1970,s.302–308;
M.Ziemska1979,s.233–154;F.Adamski1984,s.51–53;S.Kowalski1986,s.107;
Z.Tyszka1991,s.61–79).Obecnie,nagruncieliteraturypedagogicznejopisującej
funkcjonowanierodzinywspółczesnej,podkreślasięnajczęściejnastępującejejfunk-
cje:prokreacyjną,gospodarczą;opiekuńczą,socjalizacyjną;psychohigienicznąoraz
wychowawczą(por.m.in.B.Wojciechowska-Charlak1996,s.143;MŁobocki2003,
s.310).Pedagogrodziny,S.Kawula(2000,s.240)uważa,iżniejestzasad-
nerozszerzanieimnożenieilościfunkcjirodziny,alewyróżnieniejejfunk-
cjipodstawowychipochodnych.Biorącpoduwagęhistorycznyaspektrozwo-
jurodziny,atakżeaktualnykształtrodzinywspółczesnejopartejnazwiązkach
monogamicznych,autorwyszczególniatrzypodstawowefunkcje:prokreacyjną,
ekonomicznąisocjalizacyjną(wychowawcząwszerszymrozumieniu).Pozosta-
łefunkcjerodziny,takiejakfunkcjatowarzysko-kulturalna,psychohigienicz-
naczyteżzabezpieczająca,są–zdaniemautora–pochodnymiodfunkcjipod-
stawowych.Każdazewspomnianychwyżejfunkcjiwydajesięniemaltaksamo
ważnadlaprawidłowegofunkcjonowaniarodziny.Jednakżeważnośćidoniosłość
funkcjiwychowawczejdoceniająnietylkopedagodzy,psycholodzyisocjolodzy,
leczrównieżdemografowie,politycy,ekonomiściilekarze(por.M.Łobocki,2003,
s.311).
M.Przetacznik-Gierowskaanalizującfunkcjęwychowawcząrodzinypodkreśla,że
jejpełnienienieograniczasiędoopiekiiwychowywaniamałychdzieci,gdysąjeszcze
bezradneizależneoddorosłych.Współczesnarodzinawychowujemłodepokolenie
bardzodługo,odurodzeniaprzezok.20lat,odgrywającważnąrolęwewszystkicheta-
pachrozwojudziecka,ażdoosiągnięciasamodzielności,zdobyciawykształceniainie-
zależnościekonomicznej.Szkoła,czyteżinneinstytucjewychowawczeiopiekuńcze
nieprzejmująfunkcjiwychowawczychrodziny,aleraczejwspomagająrodzinęwich
pełnieniu.Wrazzwiekiemzwiększasięrolatychśrodowiskorazichwpływnaosobo-
wośćdziecka,jednakrodzinanieprzestajepełnićswejfunkcjiwychowawczej,żadna
bowieminstytucjaniepotrafiwpełnizastąpićdzieckurodziny(M.Przetacznik-Gie-
rowska1994,s.117–118).Jednak,jakzauważaZ.Tyszka(2002,s.85),wnowoczesnym
świecieobserwujemybrakprzygotowaniarodzicówdoradzeniasobiezproblemami
wychowawczymi.Ponadtoobciążonepodwójnymirolamidomowymiizawodowymi
kobiety–matki,ograniczyłyswąaktywnośćwychowawcząikontrolną.
Wrazzrozwojemdzieckaorazwłączaniemsięwprocesjegowychowaniaróżnych
instytucji,następująjakościoweprzeobrażeniawwychowawczychfunkcjachrodziny.
Istniejąjednakpewnewspólnecechyfunkcjonalne,charakterystycznedlawszystkich
etapówwychowaniawrodzinieorazcałokształtujejdziałalnościwychowawczejwobec
dzieci.Cechyte,wedługPrzetacznik-Gierowskiej(1994,s.119),sąnastępujące:
–rodzinazaspokajapodstawowebiologiczneorazpsychologicznepotrzebydziecka,
awięcpotrzebębezpieczeństwa,zależnościimiłości.Kształtujerównieżnowepotrze-
bypoznawcze,emocjonalneispołeczne,takiejakpotrzebażyczliwości,zaspokojenia
ciekawości,potrzebauznania,samourzeczywistnieniaiinne;
–przekazujedzieckukulturowydorobekspołeczeństwa,„pośredniczywnada-
waniuprzezdzieckoznaczeniaprzedmiotomizjawiskomzotoczeniaorazwiększości
bodźcówzewnętrznych”;
