Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Nauczycieleakademiccyapopularyzacjawiedzy
Treśćcytowanejdefinicjiuległawobecnejrzeczywistościczęściowejdezaktualiza-
cji.Wmniejszościsąbowiemterenylubśrodowiska,dlaktórychdostępdowiedzyna-
ukowejjestograniczony,acorazwiększymproblememstajesiępowszechnezagubie-
niebądźteżniechęćdozapoznawaniasięznajnowszymiosiągnięciaminaukowymi.
AutorzyEncyklopediioświatyikulturydorosłych,prezentującdefinicjępopulary-
zacjinauki,technikiisztuki,mówią,żejestto„działalnośćoświatowa,dziękiktórej
nauka,technikaisztukasąudostępnianie,uprzystępnianeiupowszechnianewśród
społeczeństwawsystemiepozaszkolnym”13.A.Bron-Wojciechowska,autorkaopra-
cowanegodlaEncyklopediihasła,podaje,żewliteraturzeprzedmiotuczęśćbadaczy
używaokreśleń„popularyzacja”i„upowszechnianie”zamiennie,częśćzaś,przeciw-
stawiasobietedwaterminy.WedługS.Szumanapopularyzacjajestudostępnianiem,
uprzystępnianiemiupowszechnianiem.Udostępnianietostwarzanieprzeciętnymlu-
dziomfizycznychmożliwościkorzystaniazmuzeów,uczelni,domówkultury,biblio-
tek.Topublikowanieksiążekiczasopismwdużychnakładach.Uprzystępnianiezasa-
dzasięnaodpowiednimdomożliwościintelektualnychodbiorcówczydoichwy-
kształceniadoborzeformpopularyzacji.Upowszechnianiełączywsobiedwapo-
przedniepojęcia,akcentującszczególnieswojepodstawowezałożenie,jakimstajesię
tutajdotarciedojaknajwiększejrzeszyodbiorców.
Współcześnie,jakpiszeS.Karaś,„udostępnianiewiedzyrozumianejestnietylko
jakoułatwianierozumieniaróżnychdziedzinnaukiszerokiemuogółowi,aletakżejako
wprowadzaniedowspółuczestnictwawkulturze;traktowanejakoważnyskładnik
(komponent)procesukształceniaustawicznego”14.
Popularyzacjanauki,jakpiszeS.Kamiński,wiążesięzespołecznymzapotrzebo-
waniemnanajnowsząwiedzęsyntetyczną.Jesttorównieżpewienrodzajsztuki,bo
obokodpowiedniegopoziomunaukowegoiogólnejkulturywymagauwrażliwienia
artystycznego.Polegazaśnauczeniujęzykanaukowegotak,abystałsięzrozumiały
dlaniespecjalistów.
Popularyzacjamasłużyćnietylkowywoływaniuwspołeczeństwie„podziwu”dla
naukiijejwyników,alemadoprowadzićdozrozumieniadrogiprowadzącejdoosią-
gnięćnaukowych.M.Kątnyuważa,żesposóbpopularyzacjiosiągnięćnaukowych
wśróddzieciimłodzieżymaprzełożenienato,jakąrolęodegranaukaitechnikawich
dorosłymżyciu.
B.Suchodolskipisałzkolei,żepopularyzacjanaukinierównasiędzisiajupo-
wszechnianiuosiągnięćnaukowych,alejestwcorazwiększymstopniukształtowaniem
określonegostylużycia.„Jesttostylprzeciwnypraktycewytwarzanejwwarunkach
cywilizacjikonsumpcyjnej,przeżyciomnudyiprzesytu.Jesttostylżyciazaintereso-
wanegoświatem,życiaposzukiwańirefleksji,życiaskupionegoiodpowiedzialnego,
życiatwórczego”15.
Problematykaupowszechnianianauki,nacozwracauwagęwieluautorów,wyraź-
niełączysięzzałożeniamiedukacjiustawicznej.WproponowanychprzezR.Kidda,
13Encyklopediaoświatyikulturydorosłych,red.K.Wojciechowski,Wyd.ZakładNarodowyim.Osso-
lińskich,Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź1986,s.232.
14S.Karaś,Tradycjeiperspektywyupowszechnianiawiedzy,„EdukacjaDorosłych”,1995,nr4/5,s.94.
15B.Suchodolski,Perspektywypopularyzacjinauki[w:]Teoriaipraktykaupowszechnianiawiedzy,
red.W.Okoń,WiedzaPowszechna,Warszawa1979,s.34.
