Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Teoretycznepodstawypopularyzacjiwiedzyinauki
17
przewodniczącegoIIMiędzynarodowejKonferencjiOświatyDorosłychwMontrealu,
trzechwymiarachedukacjiustawicznej,którezasadzająsięnakształceniuwpionie,
kształceniuwpoziomieikształceniuwgłąb,działaniaocharakterzepopularyzator-
skimmożnabyprzypisaćtemudrugiemu.Kształcenietegorodzajumabowiemza-
pewnićczłowiekowipoznawanieróżnychdziedzinżycia,naukiikulturyniezależnie
odsystemuedukacjiszkolnej.Odbywasiętodziękiindywidualnejaktywnościczło-
wiekaidziękidziałaniompozaszkolnegosystemuedukacji16.Wyzwaniaedukacyjne
współczesnegospołeczeństwa,przedstawianewielokrotniewraportachedukacyjnych
(„uczyćsię,abyżyćwspólniezinnymi”;„uczyćsię,abywiedzieć”;„uczyćsię,aby
działać”;„uczyćsię,abybyć”),możnapotraktowaćjakogłównezadaniadziałalności
popularyzatorskiej,realizowanejwperspektywieedukacjipermanentnej,którąnazywa
sięrozwijaniemogólnejkulturyumysłowejczłowieka.
Nasilnepowiązaniedziałańpopularyzatorskichzkoncepcjamiedukacjiperma-
nentnej,obejmującejcałysystemoświatowyicałeżycieczłowieka,zwracauwagę
J.Półturzycki.Definiujeonnastępująceceledziałalnościpopularyzatorskiej:wycho-
wanieidoskonalenieosobowości,pełniejszeprzygotowaniedopracyzawodowej,do
aktywnegoudziałuwkulturze,dopoznaniasamegosiebieidodoskonaleniawłasnych
umiejętnościimożliwościsamokształceniowych17.Autortenpodejmujepróbęwyod-
rębnieniazasadpopularyzacji,którewyprowadzazzasadpracyoświatowej,opraco-
wanychprzezW.OstrowskiegoiF.Urbańczyka.Dozasadtychzalicza:zaspokajanie
potrzebśrodowiska,aktywizacjęuczestników,przystępnośćidostosowanieprocesu
dydaktycznegodomożliwościuczestników,działaniewzespole,związekzaktywno-
ściążyciową,dobrowolnośćisamorządnośćuczestników.Procespopularyzacjinauki
winienpodlegaćrównieżogólnymzasadomdydaktycznym,takimjak:poglądowość,
systematyczność,trwałośćwiedzyorazumiejętnośćindywidualizacjiizespołowości
procesudydaktycznego.Należydodaćjeszczezasadypracyzczłowiekiemdorosłym,
czyliwykorzystaniedoświadczeńzdobytychwtokukształtowaniaumiejętnościucze-
niasiędorosłychuczniów(zaF.Urbańczykiem).
Podsumowując,J.Półturzyckipodkreśla,żepopularyzacjajakoważnyproces
oświatowywinnaspełniać:popierwszezadaniawłaściwesobie,apodrugiezadania
wynikającezewspółpracyzinnymidziałaniamioświatowymi.Popularyzacja,jakpod-
kreślaautor,niejestdziałaniemzastępczym,polegającymnaupowszechnianiuwiedzy
tam,gdzienierozwinęłysięjeszczeinneformydziałańoświatowych.Rozwiązania
tegotypuwymagałybywięcszerokiegoujęciaiuporządkowaniaskierowanegona
systematycznedziałania,byobjąćswoimzasięgiemjaknajliczniejszykrągodbiorców.
Wieleprzemawiazatym,bybyłytoustaleniaustawodawcze.
Jakzostałotoprzedstawione,popularyzacjanauki/wiedzyjestkategoriąpojęciową
szerokoanalizowanąnagrunciepedagogiki,socjologiiczypsychologii.Wpisujesię
16J.Półturzycki,Edukacjaustawicznaarozwójiprzemianydydaktyki,„RocznikAndragogiczny”
1999,s.24,lubJ.Półturzycki,Edukacjadorosłychzagranicą,Wyd.AdamMarszałek,Toruń–Warszawa
1998,s.336–337.
17J.Półturzycki,Dydaktycznepodstawypopularyzacji[w:]Teoriaipraktyka...,WiedzaPowszechna,
Warszawa1979,s.135.
