Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niepełnosprawnośćintelektualna
CzęstośćwystępowaniaNIjestróżnawzależnościodprzedziałuwiekowego.W2au-
stralijskichbadaniachczęstośćwystępowaniawwieku6–15latwynosiła14,3/1000,
natomiastwwieku20–50lattylko3,3/1000.
Jeśliuwzględniasięstopieńniepełnosprawności,tookoło85%stanowiąosobyzNIwstop-
niulekkim,10%–wstopniuumiarkowanym,4%–wstopniuznacznymi2%–wstopniu
głębokim.
Rozpoznanieniepełnosprawnościumysłowej
Rozpoznanianiepełnosprawnościintelektualnejdokonujesięnapodstawiebadania
psychologicznego,wktórymzostajestwierdzonaniskasprawnośćprocesówpoznaw-
czych.Rozpoznanietomożnapostawićpoukończeniu3.r.ż.lubpóźniej.Jeślidziec-
ko,uktóregowcześniejstwierdzonoopóźnienierozwoju,maprzezcałyczasdobrą
dynamikęrozwojuiznajdujesięniecoponiżejdolnejgranicynormy,wartoniekiedy
zostatecznądiagnoząNIpoczekaćdoukończenia5.r.ż.
Stopieńniepełnosprawnościintelektualnejjestzdefiniowanyumowniepoprzezwynik
uzyskanywwystandaryzowanychtestachpsychologicznychwodniesieniudoskali
Wechslera.Wybórmetodypsychometrycznejdoocenypotencjałuumysłowegopowi-
nienuwzględniaćograniczeniaispecyficznedeficytydziecka.Szczególniedotyczyto
pacjentówzniepełnosprawnościąruchowąlubzaburzeniamimowyorazdzieciniedo-
widzącychczyniedosłyszących.
OsobyzNIwstopniulekkim(przybliżonawartośćilorazuinteligencjito50–69)funkcjonują
wwiekudorosłymnapoziomiewiekuumysłowegodzieckaod9domniejniż12lat.Roz-
poznaniewtakichprzypadkachczęstostawianejestdopierowwiekupóźnymprzed-
szkolnymlubszkolnym.Wcześniejutakichdzieciobserwujesięubogązabawę,słaby
rozwójmowy,impulsywnośćwzachowaniu.Wtrakcienaukiszkolnejmająonebardzo
dużetrudnościwopanowaniuwymaganegomateriałunapoziomieszkołypodstawo-
wej.Mogąnatomiastuzyskaćzasadniczewykształceniezawodowe.Wieleztychosób
wdorosłymżyciujestwstaniepracowaćiutrzymywaćdobrerelacjespołeczne.
OsobyzNIwstopniuumiarkowanym(przybliżonawartośćilorazuinteligencjito35–49)
wwiekudorosłymfunkcjonująnapoziomiewiekuumysłowegodzieckaod6domniej
niż9lat.Wewczesnymdzieciństwieobserwujesięunichnieprawidłowyrozwójmowy,
wokresieprzedszkolnymiszkolnym–myślenienakonkretach,krótkotrwałąuwagę,ubo-
gisłownik.OsobyztymstopniemNIsąwstanienapisaćbardzoprostezdanielubprze-
czytaćzezrozumieniembardzoprostytekst.Większośćznichmożeosiągnąćpewien
stopieńniezależnościwzakresiesamoobsługiorazrozwinąćumiejętnościadekwatnego
komunikowaniasię,jednakwwiekudorosłymbędziepotrzebowaćwsparciarodziny
lubinstytucji,abymócżyćipracować.
DokładnezdefiniowaniezakresufunkcjiiumiejętnościumieszczonewDSM-5zawiera
tabela1.11.
51
