Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niepełnosprawnośćintelektualna
Syndrome,JChildNeurol,2002,17,Suppl2,2S9–2S22.43.TyssowskiK.,KishiY.,GotohY.,Chromatin
regulatorsofneuraldevelopment,Neurosci,2014,264,4–16.44.WatanabeK.iwsp.,Neurophysio-
logicalandneuroradiologicalfeaturesprecedinginfantilespasms,BrainDev,1987,9,391–398.
45.WatsonC.T.iwsp.,Thegeneticsofmicrodeletionandmicroduplicationsyndromes:anup-
date,AnnRevGenomHumGenet,2014,15,215–244.46.WeiseA.iwsp.,Microdeletionand
microduplicationsyndromes,JHistochemCytochem,2012,60(5),346–358.47.WishartD.S.iwsp.,
HMDB3.0–thehumanmetabolomedatabasein2013,NucleicAcidsRes,2013,41,D801–807.
Niepełnosprawnośćintelektualna
KrystynaSzymańska
ElżbietaSzczepanik
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
INTELEKTUALNA
Wodniesieniudozaburzeniarozwojuintelek-
tualnegoaktualnieużywasię2podstawo-
wych,równoznacznychpojęć:upośledzenieumysłowe(mentalretardation)oraznie-
pełnosprawnośćintelektualna(intellectualdisability).Wostatnimczasiestopniową
przewagęzyskujedrugieznich.
ZgodniezdefinicjąDSM-5niepełnosprawnośćintelektualna(NI)jestzaburzeniemrozpo-
czynającymsięwokresierozwojuiobejmujedeficytydotyczącezarównofunkcjonowa-
niaintelektualnego,jakiadaptacyjnegowobszarachdotyczącychrozumieniapojęć
ifunkcjonowaniaspołecznegoorazwdziedzinachpraktycznych.Uosobydotkniętej
tymzaburzeniemwystępujądeficytywewnioskowaniu,rozwiązywaniuproblemów,pla-
nowaniu,myśleniuabstrakcyjnym,ocenianiu,uczeniusięorazuczeniusięnadoświad-
czeniach.StopieńNIzdefiniowanoumowniepoprzezwynik,jakipacjentuzyskujewwy-
standaryzowanychtestachpsychologicznych.Ilorazinteligencjiponiżej70wbadaniu
Wechslerapotwierdzarozpoznanietakiejniepełnosprawności.
Deficytywprzystosowywaniusięsąprzyczynąniepowodzeńwrealizacjistandardówroz-
wojowychispołeczno-kulturowych,couniemożliwiazachowywanieniezależnościiprzyj-
mowanieodpowiedzialności.Bezodpowiedniegowsparciadeficytyprzystosowawcze
ograniczająfunkcjonowanieosobyniepełnosprawnejintelektualniewjednejlubwielu
codziennychczynnościach,takichjakporozumiewaniesię,uczestniczeniewżyciuspo-
łecznym,samodzielneżyciewróżnorodnychśrodowiskach(dom,szkoła,pracalub
grupaspołeczna–tab.1.11).Początekdeficytówintelektualnychiprzystosowawczych
mamiejscewokresierozwojowym.
WobowiązującejwPolsceklasyfikacjiICD10nadalużywasięterminuHupośledzenie
umysłowe”.Oznaczaonzahamowanylubniepełnyrozwójumysłowy,wyrażającysię
przedewszystkimupośledzeniemumiejętności,któreujawniająsięwokresierozwojo-
wymistanowiąoogólnympoziomieinteligencji,tzn.zdolnościpoznawczych,mowy,
umiejętnościruchowychispołecznych.
49
