Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzenie
powiązanietojestszczególniewidoczne.Zrozumienietychpowiązańmateżznacze-
niediagnostyczne,dlategowdalszejczęścirozdziałuprezentujemypodstawystawiania
diagnozyuchorychzróżnorodnymizaburzeniamipercepcjiorazpomoceniezbędnedo
jejprzeprowadzenia.Rozdziałkończyprezentacjazdiagnozowanegownaszymzespole
ósmegonaświecieprzypadkupacjentkizwariantemHeidenhainachorobyCreutzfeld-
ta-Jakoba(Pąchalska,Kurzbauer,MacQueenetal.2001).Dałasiętuzaobserwować
szybkadeterioracjaprocesówspostrzeganiawzrokowegopołączonazpostępującymi
zaburzeniamitakżeinnychczynnościpoznawczychizwiązanyztymrozpadsystemuJa
indywidualnego,społecznegoikulturowego.
Wrozdzialeczwartym,zatytułowanymProcesypamięciamodyfikacjatożsamo-
ści,rozpatrujemyzwiązkipamięciitożsamościorazprezentujemypamięćjakozespół
zintegrowanychsystemów,któryumożliwiawykonywanieoperacjipoznawczychzwią-
zanychzmyśleniemispostrzeganiem,aprzedewszystkimstanowipodstawępoczucia
Jaiwłasnejtożsamości.Systemypamięcisąteżściślezwiązanezsieciamiuwagowymi
isystememwykonawczym.Istotneznaczeniematakżewyróżnieniemetapamięci,która
sterujesposobem,wjakimózgkorzystazzasobówpamięci,zarównodynamicznej,jak
itrwałej.Zwracamyuwagę,żebadanianeurofizjologicznewykazują,iżpamięćrobocza
jestswoistymkluczemdowłasnegoJaminimalnego(roboczego).Równieważnaoka-
zujesiępamięćautobiograficzna,gdyżjejzaburzeniaskutkująmodyfikacjąorazutratą
spójnościwłasnegoJalongitudinalnego(autobiograficznego).Podajemyprzykłady
pacjentów,uktórychdysfunkcjepamięci,zwłaszczaautobiograficznej,doprowadziły
dozaburzeńpolegającychnaprzechodzeniuodjednejtożsamościdodrugiej,najej
defragmentacjioraznakonfabulowaniuzdarzeńdotyczącychwłasnegoJa.Rozdziałkoń-
czymyprezentacjąpacjentawybudzonegozdługotrwałejśpiączki,znakomitegolekarza
specjalistyginekologii,uktóregowystępowałformującysięwczasieurojeniowyzespół
błędnejidentyfikacji(por.Słownik)izwiązanyznimstopniowyrozpadsystemuJa,ażdo
całkowitejjegoutraty.Tragediętegopacjentarozpoczynałabłędnaidentyfikacjasiebie
wlustrze.Wkrótcedołączyłytrudnościwrozpoznawaniuwłasnychprzedmiotów(np.
słuchaweklekarskich,dyplomulekarza,okularów,psa);pacjenttwierdził,żenienależą
onedoniego.Wmiarętrwaniachorobyrozwinęłosięprzekonanie,żebliscykrewni
zostalizastąpieniprzezidentyczniewyglądającesobowtóry,wzwiązkuzczympsychia-
trarozpoznałzespółCapgrasa.Następniepacjenttwierdził,żeludzie,którychspotyka,
towrzeczywistościtasamabliskamuosoba,czylikochanka,codoprowadziłodorozpo-
znaniazespołuFregoliego.Wchwiliobecnej,20latodwypadku,wmiarępostępowania
pourazowegozanikumózgu,chorytwierdzi,żejestmartwy,gdyżstraciłcałąkrewignije
wśrodku.NeuropsychiatrazdiagnozowałuniegowystępowanieurojeńtypuCotarda
wfaziechronicznej.Tedziwacznezachowaniaiurojenia,całkowityrozpadsystemuJa
(utratawłasnegoJa)orazzwiązanaznimutratatożsamościindywidualnej,społecznej
ikulturowejsprawiły,żerodzinaniechcesięjużnimzajmować.Pacjentprzebywa
wDomuOpiekiSpołecznejijestcałkowiciezależnyodinnych.Nasuwasiępytanie,
czydziś,gdyumiemyjużzmieniaćludzkimózg,umysłizachowanie,jestmożliwe
odbudowanieutraconychrelacjirodzinnychi/lubspołecznychwśrodowisku,wktórym
tenutalentowanylekarzbędziemógłwmiaręnormalniefunkcjonować?
