Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krótkieomówienietreścizawartychwposzczególnychrozdziałach
11
człowiekazwracającegoswojąuwagęnasamegosiebie.Pojawieniesięautoreflek-
sjiuczłowiekazaczynatymsamymhistorięszerokopojętejfilozofiiipsychologiiod
zarodkówcywilizacjiażdodziś.Odtegosamegopytaniazaczynasięsamoświadome
życiekażdegoczłowieka(por.Pąchalska1999).Filozofiaprocesurozumiepsychikę
jakonośrodekdoznań”(ang.centreofexperience),niemabowiemdoznańbezodbioru,
odczuwaniaczegośprzezkogoś,innymisłowy:bezosobydoznającej(Whitehead2000,
Brown2000).JeżeliKartezjuszdoszedłdowniosku,żeistnieniemyśleniaimplikuje
istnieniemyśliciela(cogito,ergosum),todlafilozofiiipsychologiiprocesuanalogicznie
istnienieoznacza:sentio,ergosum-ndoznaję,więcjestem”.Zagadnieniomistotytożsa-
mości,jejuwarunkowańizaburzeńpoświęconajestniniejszamonografia.Tymbardziej,
żewtradycyjnympodejściudorehabilitacjipacjentówzuszkodzeniamimózgowiakon-
centrowanosięnazaburzeniachprocesówpoznawczych,copowodowało,iżpomijano
lubwręczniedostrzeganotego,żechorytakiczujesięzagubionyiczęstowręcztraci
poczucietożsamości.Chorobapowodujebowiem,żestajesięonkimśinnymnietylko
dlanajbliższychosób,lecztakżedlasiebiesamego.
KRÓTKIEOMÓWIENIETREŚCI
ZAWARTYCHWPOSZCZEGÓLNYCHROZDZIAŁACH
Wrozdzialepierwszym,zatytułowanym(Nietylko)neuronalnaorganizacjasystemu
własnegoJaamodyfikacjetożsamości,opisujemyneuronalnąorganizacjęsystemuJa
oraztożsamościczłowiekazperspektywyneuropsychologiiprocesu.Wskazujemy,
żekształtowaniesystemuJanastępujenapodłożudziedzictwagenetycznego,które
wpowiązaniuzczynnikamiorganizmu(wtymzekspresjągenów)orazczynnikami
środowiskowymikształtujeodpowiedniendofenotyp,wiążącysięściśleztworzeniem
siecineuronalnychorazumacnianiemichpołączeń.Striedter(2005)podkreślajednak,
żeistniejądwaprawadotyczącełączeniasięneuronówunaczelnych:prawominima-
lizowaniadługościpołączeńorazprawozachowaniapewnejliczbybardzodługich
połączeńmiędzyposzczególnymiczęściamimózgu.Umożliwiatoefektywneprzesy-
łaniedanychwobrębieposzczególnychsiecineuronalnych,zapewniającjednocześnie
sprawnedziałaniecałejsiecipołączeń.Omawiamyrównieżneurofizjologicznepodstawy
istnieniaifunkcjonowaniaJawnawiązaniudoklasycznychmodelifunkcjonowania
mózguorazzaproponowanegoprzezFeinberga(2005)modeluhierarchiizagnieżdżo-
nej.Modeltenzakładanietylkoistnieniewzajemnegopowiązaniaposzczególnych
poziomówmózgowia,lecztakżeichwspółzależność.Oznaczato,żekontroladziałania
jesttuwbudowanawcałysystem,aniezależyjedynieodhamującegooddziaływania
wyższychpoziomów.Niejestwięcwymaganeistnieniecentralnegoorganusterującego.
Podkreślamyjednak,żeJafunkcjonujenietylkodziękizłożonymprocesomzachodzą-
cymwmózgu,leczdziałarównieżwpowiązaniuzczynnikamiświatazewnętrznego.
PrezentujemyponadtoopracowanyprzezŁurię(1976)klasycznymodelfunkcjonowania
mózguorazmodelFellemanaivanEssena(1991),któryciautorzynazwalinsystemem
hierarchicznymrozproszonym”.Wtymmodeluposzczególnepoziomyprzetwarzania
