Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
1(Nietylko)neuronalnaorganizacjasystemuwłasnegoJaamodyfkacjetożsamości
m.in.neurony,jakipołączeńmiędzyposzczególnymineuronamiiukładamineuronal-
nymitworzącymiswoistesystemysiecikomunikacjineuronalnej.Wyjaśnienietychróż-
nictozadaniedlaneurouczonychtrzeciej,czwartejipiątejdekadyXXIwieku.Jednak
jużwostatnichlatachpodjętobadanianeurofizjologiczneineuropsychologicznewska-
zującenaznaczenieuwarunkowańgenetycznychwzachowaniachspołecznychikultu-
rowych(Bogousslavsky2006;Piechowski-Jóźwiak,Bogousslavsky2013;Mazzucchi,
Sinforiani,Boller2013;Bednarek2017;Pąchalska2019a,b).Badaniatezostanązapre-
zentowanewdalszejczęściksiążki.
1.4.POŁĄCZENIANEURONALNEAOKREŚLONE
PROCESYNEUROPOZNAWCZE
Każdepołączenieneuronalnejestpotencjalnymfragmentemokreślonegoprocesuneu-
ropoznawczego(por.Rohen2001;Pąchalska,Kaczmarek,Kropotov2014).Liczba
możliwychkonfiguracjitychpołączeńsprawia,żemożliwościneuropoznawcze(np.
pojemnośćpamięcimózguludzkiego)praktycznienieograniczone,podwarunkiem,
żemamydoczynieniazesprawnymmózgiem.
Należypodkreślić,żetworzeniesiętegotypupołączeńmaistotneznaczeniedla
prawidłowegorozwojuczłowieka.Procestenzaczynasiębardzowcześnie,jużwokresie
prenatalnym.Deakon(2015),opierającsięnabadaniachkohortowychdzieci,podaje,że
połączenianeuronalneprzyrastająbardzoszybkowokresieniemowlęcymiwczesno-
dziecięcym.Różnicewrozwojutychpołączeńunoworodkawporównaniuzdwulatkiem
dotycząliczbyneuronówpobudzającychihamującychorazgęstościkolcówdendrytycz-
nych(por.ryc.1.8).
Godnypodkreśleniajestwzrostliczbyneuronówpobudzających(inicjujących
działanie)udwulatka.Autortenopisałrównieżinnezmiany:
1)gęstszeupakowanieneuronówwmózgudziewczynekniżchłopców(zwłaszcza
wobrębieplanumtemporale);
2)więcejistotyszarejwmózgudziewczynek,białejzaśwmózguchłopców;
3)większąlateralizacjęmózguchłopców,którawyrażasięteżwiększąilościąistoty
szarejwlewejpółkulimózgu.
Zmianytemogąwpewnymstopniuwytłumaczyćróżnicowanyrozkładwystępo-
wanianiektórychzespołówdziecięcych(np.większejczęstościwystępowaniaADHD
czyASDuchłopcówniżudziewczynek).
Specyfikacjatychpołączeń,możliwadziękiprocesowinstrzyżenia”zbędnych
połączeńneuronalnych,jestpodstawąprawidłowegorozwojudziecka,zeszczególnym
uwzględnieniemprocesówpoznawczych,emocjonalnychizachowania.Niewłaściwe
wysunąćwniosek,żemózgczłowiekaimózgiinnychssakówróżniąsięsposobemzorganizowania.Twier-
dzenieto,jakzauważaGazzaniga(2013),kiedyjepojmiemy,pomożenamzrozumieć,coczyniczłowieka
wyjątkowym.