Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Odgenówdozachowańspołecznychikulturowych
33
1.3.ODGENÓWDOZACHOWAŃSPOŁECZNYCHIKULTUROWYCH
Teoriamikrogenetyczna,któraukazujezłożonośćumysłuwnajpełniejszysposób5,prze-
konującowyjaśnia,żeformowaniesystemuJaorazumysłuspołecznegoikulturowego
jestpowiązanezdziedziczeniemgenów,naktórychpodłożuformujesię,wpowiązaniu
zczynnikamiśrodowiskowymi,odpowiedniendofenotyp,wiążącysięściślejużwchwili
zapłodnieniazróżnymicechamidziecka(por.PąchalskaiMacQueen2005a).Geny
decydująnietylkoowyglądzieciała,alemajątakżewpływnastrukturęifunkcjemózgu,
warunkująbowiemnietylkotworzeniesięnowychpołączeń,lecztakżereaktywność
isiłęukładunerwowego(por.Pąchalska,Łukowicz,Kropotovetal.2011),nacowska-
zywałjużPawłow(1951).Przejawiasiętowróżnegorodzajureakcjachwchodzących
wskładtworzeniasięstanuumysłowego,zktórymwiążesięzłożonezachowanie.
DrugadekadaXXIwiekuprzynosinamcałkiemnowemożliwościtechnologiczne,
pozwalającenadiagnozęrozszerzonegoendofenotypuwpowiązaniuzdeficytami
poznawczymi:odgenówdozłożonegozachowania(por.Kropotov2016).Wykorzy-
stywaneonewróżnysposóbwneuronaukach(por.ryc.1.4):wgenetycedopomiaru
genotypuiekspresjigenów(Clough,Barrett2016),wneuroanatomiidopomiaruendofe-
notypu1,wneurofizjologiidopomiaruendofenotypu2,wneuropsychologiidopomiaru
endofenotypu3orazwneuropsychiatriidopomiarufenotypu.
Rozwójnowychmetodneuroobrazowania(por.Pąchalska,Kaczmarek,Kropotov
2014)umożliwialepszezrozumieniestrukturyinjęzykówmózgu”,czylikodów:
1)chemicznego,którymożemypodglądaćdziękinp.spektroskopii;
2)elektrycznego,któryobrazująm.in.nowemetodymagnetoencefalografiioraz
elektroencefalografii.
Nowoczesnadiagnostykaosóbzezróżnicowanymiuszkodzeniamimózguwyko-
rzystujenajczęściejnieinwazyjnemetodymapowaniamózgu(Kropotov2016).Należą
tum.in.:
1.Metodyhemodynamiczne,jaknp.pozytonowatomografiaemisyjna(ang.posi-
tronemissiontomography,PET)czyrezonansmagnetyczny(ang.magneticreso-
nanceimaging,MRI).Obecniepraktyczniewszystkiedostępneskanerypozytono-
wejtomografiiemisyjnejurządzeniamihybrydowymitypu:PET/CT-połączenie
PETzwielorzędowymtomografemkomputerowym,PET/MRI-połączeniePET
zrezonansemmagnetycznym.Pomiarzmianhemodynamicznychodzwierciedla
aktywnośćneuronalnąwczasieod1sekundydokilkuminut.
2.Metodyelektromagnetyczne,doktórychzaliczamymagnetoencefalograę
(ang.magnetoencephalography,MEG),czylitechnikęobrazowaniaelektrycznej
5Modelowaniewłasnościumysłujestprzedmiotembadańpsychologii,neuropsychologii,kognitywistyki
orazdziałuinformatykizajmującegosięsztucznąinteligencją.Dziękirozwojowitechnologiikomputerowych
problemsyntetycznegouniwersalnegoumysłu(jakoformalnegoautonomicznegosystemusamoświadomego
imającegoatrybutyinteligencji)stałsięteżdziedzinąnowychbadańsystemowych.