Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Założeniametodologiczne
21
urzędnikówwGalicjipodlegaliniejako„automatycznejpolonizacji”,szczególnie
wsytuacjigdyichmatkabyłaPolką.Ponieważniemawtejkwestiiżadnychdokład-
niejszychbadań,twierdzenietoopierasiętylkonaprzekazachmającychstereotypo-
wycharakter.Narzucasięwięcpytanie,jakdoszłodoowejrzekomej„automatycznej
polonizacji”synówniemieckichurzędnikówiczywogólemiałaonamiejsce?Czyteż
możechodzitutajostereotyp,któryciąglejeszczenieutraciłswojejżywotności?Aby
znaleźćodpowiedźnatepytania,koniecznejest,żebywramachstudiumprzypad-
kuprzywołaćdziejekilkurodzinodichpowstaniaizbadaćrozwójpokoleniadzieci
iwnuków,jakrównieżpóźniejszychgeneracji,copozwoliwyciągnąćwnioskinate-
matichpozycjiwwielokulturowymkontekścieGalicjiorazichewentualnejzmiany
tożsamości.
1.2.1.Studiumprzypadku
Jakometodębadawcząwybrałamstudiumprzypadku,umożliwiającebliższezbada-
nieśrodowiskaspołecznegoposzczególnychpokoleńorazuzyskanieobrazużycia
iprzemiantożsamościbadanychosób.Pozwolitotakżeocenićsposóbpostrzegania
interesującegonaskręguosóbprzezspołeczeństwowiększościowe,wtymwypad-
kuprzedewszystkimpolskie.Życiorysyposzczególnychczłonkówrodzinymajądo-
starczyćnietylkoinformacjioprzejmowaniuwartościsocjokulturowych,lecztakże
służyćrekonstrukcjiewentualnejzmianyświadomościnarodowej,względnietożsa-
mościkulturowejinarodowejosóbbędącychprzedmiotembadańwspołeczeństwie
kształtowanymprzezkulturęniemieckąipolską,awprzypadkuGalicjiWschodniej
takżerusińską/ukraińską.
Zagadnieniemprzejściazjednejgrupyetnicznejdodrugiejzajmowałasięszcze-
gółowoAntoninaKłoskowskawswojejksiążceKulturynarodoweukorzeni,przyta-
czającwrozdzialeKonwersjenarodowejakozjawiskopograniczaprzykładWojciecha
Kętrzyńskiego/AdalbertaWinklera22.NależyzgodzićsięzestwierdzeniemWitol-
daMolika,żezagadnienie„konwersjinarodowej”NiemcówiPolakówznieliczny-
miwyjątkaminiespotkałosięzwiększymzainteresowaniemaniwniemieckiej,ani
wpolskiejhistoriografii.Częstowbadaniachtegorodzajuzarównowprzeszłości,jak
iobecniewielkąrolęodgrywałyemocjeisądywartościujące.SpolonizowaniNiemcy
iCzesicieszylisięwPolscepowszechnymszacunkiem,zwłaszczawówczas,jakpod-
kreślaMolik,gdydodatkowonatrwałezapisalisięwpolskiejnauce,literaturzelub
22
A.Kłoskowska,Konwersjanarodowainarodowekultury.Studiumprzypadku,„KulturaiSpo-
łeczeństwo”1992,nr36,s.3–32.ArtykułtenukazałsięwwydanejprzezKłoskowskąwroku
1995książceKulturynarodoweukorzeni.Czterylatapośmierciautorki,wroku2005,ukazało
sięwWarszawiedrugiewydanie,naktóresiępowołuję.Artykułukazałsięwefragmentach
jakoVIIIrozdziałzatytytułowany:Konwersjenarodowejakozjawiskopogranicza,s.137–146
ijako9akapitpt.KonwersjapolskaAlbertavonWinklera,s.147–163.
