Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zagadnieniawprowadzające
Dawnyaustriackikrajkoronny:KrólestwoGalicjiiLodomerii,powszechnieokre-
ślanyjakoGalicja,istniałwlatach1772–1918.NaGalicjęskładałysięobszaryPolski
południowejzaanektowaneprzezAustrięwramachpierwszegoitrzeciegorozbioru
Polski.Napodstawieustaleńkongresuwiedeńskiegow1815rokuAustriazrezygno-
wałazobszarówpolskichzajętychw1795roku,toteżGalicjaodtegoczasuobejmo-
wałazniewielkimiróżnicamiobszarPolskizaanektowanyprzezAustrięwramach
pierwszegorozbioruw1772roku.
Nieulegawątpliwości,żewskutekzaborupołudniowejPolskiprzezAustrię
pogwałconezostałytradycyjnieuznawaneprawamiejscowejludności.Dotyczyto
wtymsamymstopniuobszarówzajętychwkolejnychtrzechrozbiorachprzezPrusy
iRosję.Wzaborzeaustriackim,chcącniechcąc,miejscowaludnośćdawnejMałopol-
ski–Polacy,Rusini(Ukraińcy1)iŻydzi–zmuszonabyładoułożeniasobiestosun-
kówznowąwładzą.
Abymóczbudowaćadministracjęioświatęwedługaustriackiegomodelu,
wpierwszychlatachpoopanowaniuGalicjiwładzewiedeńskiewysyłałytamnie-
mieckich,względnieniemieckojęzycznychurzędników,którzyposiadaliznajomość
przynajmniejjednegojęzykasłowiańskiego.Ztegowłaśniepowoduwiększaichczęść
rekrutowałasięzCzechiMoraworazaustriackiejczęściŚląska.Ponadtowerbowano
osobyzmieszanychetnicznierejonówPrus,takichjakŚląskPruskiorazWarmia.
KilkuurzędnikówpochodziłozSaksonii,bylioniwcześniejnasłużbieelektorasas-
kiego,azarazemkrólapolskiego,niektórzyznichzatrudnienibylinawetwWarsza-
wie.Częśćkadryurzędniczejtopruscyżołnierzeioficerowie,którzywczasiewojny
siedmioletniej(1756–1763)przeszlinastronęaustriackąipojejzakończeniupragnęli
skorzystaćzszansyprzejściadosłużbycywilnej,comożliwebyłopodwarunkiem
wykazaniasięodpowiednimikwalifikacjami.
Zadziwiającejestto,żeniemieckimprzybyszomnowoczesnahistoriografianie
poświęciłajeszczeżadnejobszerniejszejpracybadawczej.Coprawdawwiększości
publikacjifilologicznychnatematGalicjipodkreślasięwielokulturowośćiwieloet-
1
Wpracytejużywamokreślenia„Rusini”(niem.Ruthenen),anieUkraińcy(niem.Ukrainer),
ponieważwbadanymokresietagrupaetnicznasamasiebieokreślałajako„Rusinów”itakjest
teżnazywanawurzędowychdokumentachztamtychczasów.Dopieroporoku1918ostatecz-
niewchodziwżyciepojęcie„Ukrainiec”.
