Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Zagadnieniawprowadzające
sztuce.NatomiastzgermanizowanychczyteżzrusyfikowanychPolakówpotępiano,
uznającichzarenegatów.WitoldMolikpodkreślawswoimartykule,żepracęAnto-
ninyKłoskowskiejpoświęconązmianietożsamościnarodowejAdalbertavonWin-
klera(WojciechaKętrzyńskiego)możnauznaćzawzorzecwbadaniachpodobnych
zmiantożsamościnarodowej23.RównieżRobertTrabawskazujenaznaczenietego
rodzajubadańbiograficznych,jakiepodjęłaAntoninaKłoskowska24.
AntoninaKłoskowskajużwcześniej,amianowiciewwydanymw1985rokuarty-
kuleKulturologicznaanalizabiograficzna,podkreślałaznaczeniebadaniamateriałów
autobiograficznych,którerzeczjasnapowinnybyćuzupełnianeźródłamiprowenien-
cjiurzędowejorazwypowiedziamiwspółczesnych25.Słuszniewskazujeonanafakt,że
donajbardziejwartościowychdokumentówosobistychnależądzienniki,które–nie-
stety–sąźródłaminaderrzadkimiitrudnodostępnymi.Dalszeistotnedokumenty
autobiograficznetowspomnienia,doktórychłatwiejdotrzeć26.Cociekawe,niezalicza
onalistówdorównieważnejkategoriiźródeł,którerównieżmogązawieraćistotne
informacjeocharakterzebiograficznym,wtymdotyczącetożsamościpiszącego.
TakżeantropologkulturyAleksanderPosern-Zielińskiwskazujenaznaczenie
studiumkonkretnejosobyorazanalizmateriałówbiograficznychprzybadaniuakul-
turacjiiuzasadniatowsposóbnastępujący:
Wprocesieakulturacjizjednejstronymamyjednostkiakulturujące(zregułyreprezentu-
jąceinstytucjedominującegosystemu),aktywnieoddziałującenaprzebiegtegoprocesu
ijegointensywność,zdrugiejnatomiaststronyspotykamysięzosobamiakulturowa-
nymi,którepodwpływemtychpierwszychrezygnujązczęściswejtradycjiiwtomiej-
sceadaptująobcewzory,zregułyocenianejakobardziejprestiżowe.Takwięcbadacz
akulturacjiśledzićmożetozjawiskotaknapłaszczyźniegrupowej(oceniającprzebieg
izaawansowaniezmianwcałejzbiorowości),jakirozpoznającspecyfikęakulturacji
indywidualnej(np.drogąobserwacji,badańkonkretnychosóbczyanalizymateriałów
biograficznych)27.
Ponadtopodkreślaon,żemożliwościtestwarzająprzedewszystkimstudiaetno-
historyczne,ponieważzapomocądokumentówpisanychumożliwiająonerekon-
strukcjęprocesuakulturacyjnegoijegoskutkówdlakolejnychpokoleń.
WswoichbadaniachAntoninaKłoskowskawskazujenakoniecznośćrozróżnia-
niaprzyanaliziebiograficznejtakichpojęćjak„socjalizacja”i„kulturalizacja”.Pojęcie
„socjalizacja”mawedługniejszczególneznaczeniewdzieciństwie,ponieważoznacza
23
W.Molik,Procesyasymilacyjne...,s.65–70.
24
R.Traba,Asymilacja/akulturacjawperspektywiedoświadczeńpolsko-niemieckiegopogranicza
kulturowego:próbabilansu,[w:]Procesyakulturacji/asymilacjinapograniczupolsko-niemiec-
kimwXIXiXXwieku,podred.W.MolikaiR.Traby,Poznań1999,s.132.
25
A.Kłoskowska,Kulturologicznaanalizabiograficzna,„KulturaiSpołeczeństwo”1985,nr29,
s.17.
26
Ibidem,s.15–16.
27
A.Posern-Zieliński,Akulturacjaiasymilacja–dwiestronyprocesuetnicznejzmianywujęciu
antropologiiietnohistorii,[w:]Procesyakulturacji/asymilacjinapograniczu...,s.53–54.
