Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Współczesnyiprzyszłymodelprawnysubrogacjiwprawiepolskim
ApelacyjnySądNajwyższyniedopatrzyłsięwstaniefaktycznymtejsprawynżadnego
stosunkuwewnętrznego”wrelacjidłużnikosobatrzecia,którymogłyuzasadniaćżą-
daniekaucjodawcy(przyczynyudzieleniazabezpieczenianaznacznąkwotę,okoliczności
zawarciaumowykaucji,okolicznościdokonywaniaczęściowychspłatpożyczkodawcy,
treśćadnotacjionporęczeniu”nadowodachspłat,elementyniewłaściwegouznaniadłu-
guwobeckaucjodawcy).BrakdokonaniaprzezSądApelacyjnyocenyskutkówpraw-
nychtakichzdarzeńtrafnie,oczywiście,stałsięzasadniczymargumentemzauchyleniem
zaskarżonegowyroku.Problemtylkowtym,żeSądNajwyższynieodważyłsięchyba
naoryginalnykrokwkierunkuprzynajmniejniewykluczeniawtejsytuacjiumownego
stosunkusubstytucji.
Pewienrenesanssubrogacjiumownejnastąpiłwzwiązkuzpojawiającymsięnaszero-
skalęwpoprzedniejdekadzietzw.handluwierzytelnościamiwobecszpitali(zakładów
opiekimedycznej).Jakwiadomo,wjudykaturzeSNutrwaliłosięstanowisko,żekażda
czynnośćprawnaprowadzącadozmianywierzycielawobeczadłużonegoZOZwbrew
postanowieniomart.54ust.5i6ustawyodziałalnościleczniczej(Dz.U.z2020r.
poz.295zezm.),tj.bezuzyskaniaprzeznastępcówszczególnychwierzycielazgodypod-
miotutworzącegodanyszpital,jestnieważna.Odnosisiętotakżedozmianydokona-
nejwwynikusubrogacjiexlege(np.wwynikuzapłatydokonanejprzezporęczyciela57).
Judykaturanegatywnieodnosiłasiętakżedopróbwywodzeniawobecszpitaliroszczeń
subrogacyjnychnapodstawieumówsubrogacyjnychexpartecreditoris,powołującsię
zregułynaichniedopuszczalnośćdelegelata.
Jeżeliwtreściumowiegwarancjibankowejdopuszczasięmożliwośćnabyciaprzez
gwarantaroszczeniasubrogacyjnegowobecdającegozlecenieudzielaniagwarancji58,to
nasuwasięrefleksja,żeźródłempodstawieniapłacącegogwarantapozostajewłaśnieod-
powiednie(zawartewumowiegwarancji)porozumieniesubrogacyjneexpartecreditoris
(aniecesja).Wrolidłużnikasubrogacyjnegowystępujetuzlecającyudzieleniegwarancji,
atreśćstosunkugwarancjizawszeuzgadnianajestmiędzyzlecającymigwarantem.
Przedstawioneprzykładowosytuacjemogąświadczyćotym,żewpraktycepolskiego
obrotuprawnegobrakujejednak,jaksięwydaje,uniwersalnejkonstrukcjiprawnej,
którapozwoliłabyzapewnićexcontractuosobietrzeciejuzyskaniewdogodnysposób
zwrotuświadczeniaspełnionegowierzycielowi,jeżelinieistniałybypodstawydoposłuże-
niasięroszczeniemsubrogacyjnymexlege(art.518par.1k.c.).Wpierwszejkolejności
odnosisiętodosytuacjiprawnych,wktórychwzwiązkuustanowieniemodpowiedniego
zabezpieczeniapojawiasięproblemświadczenianzadłużnika”iposzukiwaniawłaści-
wychinstrumentówprawnychpełniącychfunkcjęregresuinpleno.Niewkażdezabez-
pieczenie(zwłaszczaocharakterzenieakcesoryjnym)wbudowanyzostałelementsubro-
gacjiexlege(art.518par1,pkt1k.c.,beneficiumsubrogationis).Wobrocieprawnym,
zwłaszczabankowym,obserwowaćmożnaoddawnarozwójrożnychformzabezpieczeń
57Zob.np.wyrokiSN:z6.06.2014r.,ICSK428/13,OSN2015,nr4,poz.53;z9.01.2015r.,
VCSK11/14,OSN2016/1,poz.16.
58Zob.A.Szpunar,Wstąpienia...,s.94(stanowiskotoprzeczyogólnemuzapatrywaniuAutora
oniedopuszczalnościsubrogacjiumownejdelegelata,tamże,s.43).
95