Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Współczesnyiprzyszłymodelprawnysubrogacjiwprawiepolskim
subrogowanywnabyciusamodzielnegoroszczeniasubrogacyjnego,przedewszystkim
wrazzodpowiednimizabezpieczeniamiwobecdłużnika.Dladłużnikazmianawierzycie-
lawwynikusubrogacjijestzdarzeniemneutralnymprawnie,bowiemniemożeprowa-
dzićdopogorszeniajegosytuacjiprawnej.Obowiązkiemkontraktowympodstawionego
będziezapewnerychłezawiadomieniedłużnikaoumowiesubrogacyjnejzwierzycielem
lubzdłużnikiem(denuntatiodesubrogatio).Jaksięwydaje,wtakichwłaśniejurydycz-
nychramachmożnaposzukiwaćodpowiedniejkonfiguracjipodmiotowejporozumienia
subrogacyjnegowprawiepolskimdelegelata.
Wprawiefrancuskimiinnychsystemachromańskich(alenietylko)tradycyjnie
wprzepisachkodeksówcywilnychpojawiaumowasubrogacyjna,przewidzianaobok
subrogacjiustawowej.Wzakresiesubrogacjiumownejzregułyprzyjmujewdoktrynie
odesłaniedoodpowiedniegostosowaniaprzepisoweocesji.Podjętaw2016r.weFrancji
reformaprawakontraktowegospowodowałatakżeistotnezmianywzakresieprawnejre-
gulacjisubrogacjilegalnejiumownej.Dawnyart.1251k.cf.,przewidującykatalogprzy-
padkówsubrogacjiexlege,został(wwynikuwyraźnejinspiracjijudykaturyfrancuskiej
przyjmującejszerokąiliberalnąwykładniętychprzypadków)zastąpionyart.1346k.c.,
wktórymużytobardzoogólnej,oryginalnejformuływystępowaniaprzypadkówsubro-
gacjilegalnej.Otóżpodstawionyzmocyustawyjesttenpodmiot,którymającwtym
interesprawny(ayantuninteretlegitime)spłacawierzytelność,ajegozaplatazwalnia
wobecwierzycielatakipodmiot,któregopowinienobarczaćdefinitywneciężardługu,
wcałościlubwczęści61.Wtensposóbpodkreślasię,żechodziłoowyeliminowaniasub-
rogacjiosób,któreniemiałybytakiegointeresuprawnegoiniebyłybyzainteresowane
wistnieniudługu(totalementétrangersáladette).Niekiedydostrzegasięwtakiejngene-
ralizacji”subrogacjilegalnejprzyczynyjednakograniczenialubnawetwyeliminowania
polazastosowaniasubrogacjiumownej(expartecreditoris).Podkreślasięjednakpotrzebę
pozostawieniasubrogacjiumownej(wobuwariantach)jakoniezbędnejdlafrancuskiej
praktykihandlowej,np.zracjijejzastosowaniawramachróżnychmechanizmówfi-
nansowych,zwłaszczawzakresiefactoringu,iwceluuniknięcianiepewnościwobrocie
prawnym62.Takamyślpozostajenieobca,jakwskazanowcześniej,dlapolskiejpraktyki
kontraktowej.
Subrogacjaumownamożedochodzićdoskutkuwdwóchwariantach:zinicjaty-
wywierzycielalubdłużnika(art.1346–1k.c.francuskiego,art.1201k.c.włoskiego,
art.1250pktk.c.belgijskiego,art.1653–1654k.c.Quebec,art.1250–1251kodeksu
cywilnegoLuksemburga,art.590–591k.c.portugalskiego,art.1210–1211k.c.hisz-
pańskiego),art.1595–1596k.c.rumuńskiego).Umowasubrogacyjnaexpartecreditoris
wtychsystemachniewymagazgodydłużnika,stosująsiędoniejodpowiednioprzepi-
syoprzelewiewierzytelności.Podkreślasięjednakstaleistotneróżnicekonstrukcyjne
61Taknp.C.François,Laréforme;A.Benabent,Droitdesobligations,Paris2021,s.583–588;
L.Andreu,M.Tomassin,Coursdedroitdesobligations,Paris2020,s.587–593.
62A.Bambe,J.Bourdoiseau,Subrogation...;szerzejosubrogacjiumownejwsferzefaktoringu
wpraktycefrancuskiejzob.np.A.Wowerka,Faktoringwprawiefrancuskim.Analizaunormowania
zzakresuprawaprywatnegomaterialnego,nProblemyWspółczesnegoPrawaMiędzynarodowego,Euro-
pejskiegoiPorównawczego”2010/VIII,s.140in.
97