Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MirosławBączyk
m.in.ocharakterzekaucyjnymidepozytowym,przewłaszczania(rzeczyinietylko)dla
zabezpieczenia,ustanawianychprzezosobytrzecie.Wtymprzypadkachosobatrzecianie
uzyskujedelegelata,powykorzystaniuzabezpieczenia,roszczeniasubrogacyjnegoexlege,
chociażwłaśnietakiezabezpieczeniaustanawianejestwporozumieniuzdłużnikiem.
Otwierająsięteżnowesferyzastosowaniasubrogacjiumownej(np.wraziespełnienia
świadczeniaprzezosobętrzeciąwwarunkachokreślonychaart.533k.c.,jeżelipodzielić
trafnestanowisko,żepozwanawprocesiepauliańskimosobatrzecianiemastatusuoso-
bistegondłużnikapauliańskiego”).
VI.PRAWNAKONSTRUKCJASUBROGACJIUMOWNEJ
Delegelatakonstrukcjaprawnasubrogacjiumownejpowinnazzałożeniaodpowiadaćza-
sadniczymelementomkonstrukcyjnymsubrogacjiustawowej(art.518k.c.).Stanowiła-
byonakolejnyprzypadektranslatywnejzmianywierzyciela.Upodstawkażdejsubrogacji
leżykilkazasadniczychelementówokreślanychwcywilistyceeuropejskiej,tj.konkuren-
cyjnawobeccesjipostaćsukcesjitranslatywnej,niezbędnyelementzapłatyprzezosobę
trzecią,zmianawierzycielapowykonaniu,priorytetroszczeniapoprzedniegowierzyciela
wraziesubrogacjiczęściowejiinneformułynieszkodzeniapodstawiającemuwwyniku
subrogacji.Prawnyskuteksubrogacjiumownejwpostacitransferuwierzytelności(lub
jejczęści)zostanieosiągniętywwynikazapłatywierzytelności(lubjejczęści),przyczym
źródłemtegotransferupozostawałobyodpowiednieporozumieniesubrogacyjne.Regu-
ławyraźnejintencjistronwdokonaniupodstawieniawydajesiędośćoczywistatakże
delegelata.
Podwzględemczasowymzawarcieumowysubrogacyjnejmożepoprzedzaćczas
spełnieniaświadczenia59.Stronyumowysubrogacyjnejniebyłybynapewnozaintere-
sowaneprzedłużeniemstanupowstającegopozawarciuumowysubrogacyjnejiprzed
dokonaniemzapłatynależności,chybażeumowęzawartobyzzastrzeżeniemwarunku
(art.89k.c.).Natomiastskutekpodstawieniapowiniennastąpićrównocześniezzapłatą
(por.art.178pkt1k.z.).Umowasubrogacyjnaniemożewywieraćretrospektywnych
skutkówprawnych,tj.podokonaniuzapłatyiwygaśnięciuwierzytelności60.Zaplatawie-
rzytelnościpowinnabyćjednoznacznaijednorazowa,anienp.sukcesywna.Wgręmogą
wchodzićtakżeodpowiednietzw.surogatyzapłatyprowadzącedoumorzeniazobowią-
zaniawierzyciela.
Szczegółoweprzesłankisubrogacjiumownejpodobnejakwprzypadkusubro-
gacjiustawowej.Chodziowierzytelnościzbywalne,pieniężne(takżewwalucieobcej,
art.358k.c.),istniejące(nieprzyszłe),takżejeszczeniekonieczniewymagalne.
Subrogacyjnytransferwierzytelności(exlegeiexcontractu)angażujeinteresytrzech
podmiotów:dłużnika,subrogowanego(podstawionego)isubrogującego(podstawia-
jącego)Subrogującyzainteresowanypozostajewuzyskaniuzapłatywierzytelności,
59Zob.np.C.François,Laréformedudroitdescontrats,Paris2021,https://iej.uni-paris1f
(dostęp:10.09.2021r.).
60Zob.np.A.Bambe,J.Bourdoiseau,Lasubrogation...
96