O psychologii i psychologach. Między uniwersytetem a praktyką

Jerzy M. Brzeziński, Piotr K. Oleś

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-22035-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

582

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Brzeziński, Jerzy M.; Oleś, Piotr K.. O psychologii i psychologach. Między uniwersytetem a praktyką. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2021, 582 s. ISBN 978-83-01-22035-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Brzeziński, J.M.

A1 Oleś, P.K.

T1 O psychologii i psychologach. Między uniwersytetem a praktyką

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2021

SN 978-83-01-22035-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 255157, author = "Brzeziński, Jerzy M. and Oleś, Piotr K.", editor = "", title = "O psychologii i psychologach. Między uniwersytetem a praktyką", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2021", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-22035-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Brzeziński, Jerzy M.

AU - Oleś, Piotr K.

ED -

TI - O psychologii i psychologach. Między uniwersytetem a praktyką

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2021

SN - 978-83-01-22035-8

ER -

Netografia (standard APA):

Brzeziński, Jerzy M.; Oleś, Piotr K.. O psychologii i psychologach. Między uniwersytetem a praktyką [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2021 [dostęp: 04 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/o-psychologii-i-psychologach-miedzy-uniwersytetem-a-praktyka-jerzy-m-brzezinski-piotr-k-255157.

praktyka oparta na dowodach empirycznych, kompetencje psychologa, psychologia jako nauka, studia z psychologii, kształcenie psychologów, specjalizacja z psychologii klinicznej, etyka zawodu psychologa, ustawa o zawodzie psychologa, psychologa jako badacz, psycholog jako ekspert, psycholog w mediach, popularyzacja wiedzy psychologicznej, działalność społeczna psychologów, wrażliwość etyczna psychologa

Psychologia jest dynamicznie rozwijającą się dziedziną nauki. W ślad za poszerzaniem się zakresu wiedzy psychologicznej, postępującym rozwojem teorii oraz badań naukowych, powinno – przynajmniej w założeniach – postępować doskonalenie ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-22035-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

582

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp12
Podziękowania16
1. Jaką nauką jest psychologia? 20
CZĘŚĆ I PSYCHOLOGIA JAKO NAUKA20
1.1. Psychologia jest nauką empiryczną, która ma swoje osobliwości20
1.2. Osobliwości przedmiotu i metody psychologii34
1.3. Koncepcja człowieka39
1.3.1. Potrzeba założeń metasystemowych39
1.3.2. Kim jest człowiek? Dlaczego – będąc psychologiem – warto to wiedzieć45
1.4. Psychologia a inne dyscypliny naukowe: problemy interdyscyplinarne55
2. Skąd się biorą psychologowie – co zrobić, aby zostać dobrym psychologiem? 68
CZĘŚĆ II PROBLEMY KSZTAŁCENIA PSYCHOLOGÓW68
2.1. Idea kształcenia na poziomie uniwersyteckim – czyli czemu służy studiowanie68
2.2. Studia psychologiczne na polskich uniwersytetach i w innych szkołach wyższych84
2.2.1. Zideologizowane początki studiów psychologicznych (1950 r.)84
2.2.2. Rozwój studiów po przełomie październikowym 1956 r89
2.2.3. Blaski i cienie prowadzenia studiów psychologicznych według deklaracji bolońskiej (1999 r. – I0 i II0 kształcenia) versus jednolite pięcioletnie studia magisterskie97
2.3. O potrzebie ogólnopolskich standardów kształcenia na studiach psychologicznych106
2.3.1. Trochę historii107
2.3.2. Jak mogą wyglądać studia psychologiczne?111
2.4. O jednolite standardy dla rozpraw doktorskich z psychologii118
2.4.1. Kontekst nowej ustawy z 20 lipca 2018 r.: Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce119
2.4.2. Kryteria dobrej rozprawy doktorskiej125
3. Co po dyplomie magisterskim – nieustające doskonalenie zawodowe i podejmowanie nowych wyzwań zawodowych142
3.1. Co dają, a czego nie dają studia magisterskie i co można dzięki nim osiągnąć?142
3.1.1. Co wynosimy z uczelni?142
3.1.2. A czego studia nie dają i jak zdobyć „to”, czego nie dają?149
3.1.3. Studia przygotowują do pracy badawczej i praktyki psychologicznej152
3.2. Zawód psycholog153
3.3. Psycholog – jako profesjonalista, badacz i nauczyciel akademicki159
3.4. Europejski Certyfikat Psychologa EuroPsy164
3.4.1. Czym jest EuroPsy?164
3.4.2. Model kompetencji zawodowych168
3.4.3. EuroPsy w Europie i w Polsce171
3.5. Specjalizacja, certyfikat, uprawnienia176
3.6. Konieczność ustawicznego kształcenia180
4. Jedna jest psychologia, ale z wieloma zastosowaniami 188
CZĘŚĆ III PSYCHOLOG JAKO PROFESJONALISTA 188
4.1. O integracji teorii i badań empirycznych z praktyką psychologiczną188
4.2. Od teorii do praktyki. Cztery fazy przejścia od wyników badania naukowego do ich praktycznych zastosowań191
4.2.1. Faza I – wytworzenia wiedzy naukowej193
4.2.2. Faza II – upowszechniania wyników195
4.2.3. Faza III – opracowania Programu Praktycznego Działania (PPD)197
4.2.4. Faza IV – aplikacji PPD204
4.3. Praktyka oparta na dowodach empirycznych206
4.3.1. Diagnoza oparta na dowodach empirycznych209
4.3.2. Terapia oparta na dowodach empirycznych223
4.3.3. Terapia i inne rodzaje profesjonalnej aktywności oparte na dowodach empirycznych233
5. Gdy psycholog występuje jako ekspert 242
5.1. Trzy role eksperckie podejmowane przez psychologa242
5.2. Psycholog-badacz jako kompetentny krytyk naukowy249
5.3. Dobre „wychowanie” badacza-krytyka261
5.3.1. Postawa krytycznej otwartości261
5.3.2. Odporność na pokusy270
5.3.3. Unikanie konfliktu interesów271
5.4. Niepożądane społeczne skutki złej krytyki naukowej273
5.5. Psycholog-profesjonalista jako biegły sądowy279
5.6. Psycholog-profesjonalista jako doradca i autor ekspertyz286
6. Gdy psycholog występuje jako popularyzator 294
6.1. Kto, co i jak powinien popularyzować?294
6.1.1. Istota popularyzacji294
6.1.2. Cztery poziomy popularyzacji299
6.2. W kierunku ustalenia granic popularyzacji wiedzy309
7. Gdy psycholog angażuje się w działalność społeczną 320
7.1. Ochrona zdrowia psychicznego jednym z priorytetów Unii Europejskiej320
7.1.1. Skutki rozwoju cywilizacji a społeczna rola psychologów323
7.1.2. Psycholog jako badacz zjawisk społecznych327
7.1.3. Psycholog zaangażowany w procesy społeczne328
7.1.4. Psycholog świadczący pomoc wobec wyzwań i problemów społecznych332
7.2. Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom333
7.3. Promocja zdrowia i jakości życia338
7.3.1. Psycholog pomaga w zdrowiu i chorobie338
7.3.2. Psycholog a problemy i potrzeby osób starszych341
7.4. Interwencja344
8. Psycholog wobec problemów współczesności 352
8.1. Niektóre problemy popandemicznego świata352
8.1.1. Lęk jako reakcja na pandemię i lęki społeczne352
8.1.2. Trudne relacje społeczne w okresie pandemii i po niej354
8.1.3. Lęk przed śmiercią355
8.1.4. Popandemiczny wzrost?356
8.2. Czterowymiarowy model zmian człowieka XXI wieku357
8.2.1. Przemiany kulturowe o charakterze globalnym357
8.2.2. Niepewność, iluzja wolności a tożsamość359
8.2.3. Wymiary zmian360
8.2.4. Człowiek wobec nowej fali cywilizacji363
8.3. Psychologiczne implikacje zmian366
8.3.1. Świat realny i wirtualny366
8.3.2. Kultura młodych a tradycja367
8.3.3. Brak tożsamościowego zakorzenienia i lęk przed przyszłością369
8.3.4. Problem autentyczności370
8.3.5. Uzależnienia, agresja społeczna, odmienność373
8.3.6. Sens życia i ekonomia działań375
8.3.7. Psychologia i psychologowie też będą inni378
8.4. Jeszcze o wyzwaniach popandemicznego świata379
8.4.1. E-interwencje381
8.4.2. Niepewność i kryzys autorytetów383
8.4.3. Psychologia: globalna czy lokalna?384
8.4.4. Jak pracować z ludźmi w świecie kulturowo zróżnicowanym385
8.4.5. Problemy a możliwości adaptacyjne człowieka388
9. Nie tylko twarda wiedza naukowa, lecz także empatia 392
CZĘŚĆ IV NIE TYLKO WIEDZA…392
9.1. Co jest potrzebne w zawodzie psychologa: wiedza i empatia392
9.2. Profesjonalizm jako synteza wiedzy i empatii393
9.3. Osiem cnót psychologicznych397
9.3.1. Uważność398
9.3.2. Otwartość399
9.3.3. Wrażliwość402
9.3.4. Asertywność404
9.3.5. Rzetelność406
9.3.6. Odpowiedzialność409
9.3.7. Dalekowzroczność411
9.3.8. Pokora413
9.3.9. W kierunku metacnoty?415
9.4. Jak to osiągnąć?418
9.5. Podatność i odporność na wpływy kulturowe422
10. Wrażliwość etyczna psychologa: badacza i profesjonalisty 428
10.1. Znaczenie wrażliwości etycznej w kształceniu i funkcjonowaniu zawodowym psychologów428
10.2. Etyczny kontekst badania naukowego437
10.2.1. Naukowa ważność podejmowanej tematyki437
10.2.2. Podstawy kompetencyjne badacza441
10.2.3. Umiejętności w zakresie planowania danego badania empirycznego442
10.2.4. Przeprowadzanie badania empirycznego444
10.2.5. Wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonego badania446
10.2.6. Traktowanie osób badanych450
10.2.6.1. Prawo do poszanowania godności450
10.2.6.2. Prawo do zapewnienia bezpiecznego udziału w badaniu457
10.2.6.3. Prawo do wyrażenia w pełni świadomej zgody na udział w badaniu oraz do informacji o badaniu i wykorzystaniu przez badacza wyników459
10.2.6.4. Prawo do poszanowania poufności, prywatności oraz anonimowości463
10.2.6.5. Kilka uwag o zakresie działania uniwersyteckich komisji etycznych466
10.2.7. Uczciwość badacza – naganne etycznie odstępstwa od naukowych standardów471
10.2.7.1. p-hacking, fishing expedition (p < 0,05); efekt szuflady ( file drawer effect, publication bias)472
10.2.7.2. HARKing (hypothesizing after the results are known)477
10.2.7.3. Fabrykowanie danych ( fabrication), fałszowanie danych ( falsification), plagiatowanie (plagiarism)478
10.2.7.4. Ghostwriting oraz guest authorship484
10.2.7.5. Publikowanie w „drapieżnych” czasopismach (predatory journals)487
10.2.7.6. Organizowanie się badaczy w „spółdzielnie autorów”488
10.3. Etyczny kontekst działalności profesjonalnej492
10.3.1. Etyka a praktyka psychologiczna492
10.3.2. Etyka w praktyce psychologicznej495
10.3.3. Nowe wyzwanie dla uniwersytetów500
10.3.4. Poszanowanie praw klientów, pacjentów i innych adresatów usług psychologicznych503
10.3.4.1. Etyka w diagnostyce i psychoterapii503
10.3.4.2. Etyka w psychologii biznesu517
10.3.5. Etyczne problemy w praktyce psychologicznej522
10.4. Konieczność funkcjonujących regulacji prawnych dotyczących zawodu psychologa530
Literatura534
Indeks nazwisk562
Indeks rzeczowy569
O Autorach579

ROZDZIAŁ1.JAKĄNAUKĄJESTPSYCHOLOGIA?

Wrazzrozwojemwiedzynaukowejoświecieiczłowieku,swy-

miprzemyśleniamiiuogólnieniaminatematnaturyludzkiejzaczęli

dzielićsięrównieżprzedstawicieleinnychnauk:społecznych,huma-

nistycznych,ścisłychczybiologicznych.Chodziwtymprzypadku

ouogólnieniawynikównaukszczegółowych,którewybiegają

pozaprzedmiotpoznaniadanejdyscypliny,niemniejdziękilogicznej

syntezielubekstrapolacjifaktów,cośoczłowiekumówią.

Dwaprzeciwstawneprzykładyznaszej,bardzoszerokopojmo-

wanej,dyscypliny–obydwazresztąnietrafne!–totezy:Zygmun-

taFreuda(1920/1997)otym,żenaturaludzkajest–upraszczając

–zła,orazCarlaRogersa(1961/2002)otym,żenaturaludzkajest

zgruntudobra.

Trzecimźródłemsąnauki,którychprzedmiotemjestpoznanie

ludzkiejnatury:odstronybiologicznejteoriaewolucjiczybadania

nadgenomemhomosapiens,albosocjokulturowe,jakantropologia

kulturowa.

Czwartymwreszcieźródłemspołecznieasymilowanejwiedzy

onaturzeczłowiekajesttwórczośćliterackaiszerzej:artystyczna.

Byćmożeumieszczeniejejoboknaukoczłowiekuwydajesięnie-

uzasadnione,niemniejjednakzuwaginazakresisiłęspołecznego

oddziaływania,niemożna–naszymzdaniem–łatwomarginalizować

znaczeniategorodzajukulturowegoprzekazu.

Jużwymienienietychźródełsugeruje,iżuprawiającpsychologię,

wartocośonaturzeczłowiekawiedzieć,wartoteżumiećodróżniać

źródłaiszacowaćichwartość.Tojedenzpowodów,dlaktórych

większośćprogramówstudiówpsychologicznychzawieranawstępie

skróconykursfilozofii,coteżznajdujeodzwierciedleniewpodręcz-

nikachakademickich(zob.najważniejszypolskipodręcznikakademi-

cki,którypowstałpodredakcjąnaukowąJanaStrelauaiDariusza

Dolińskiego,2010).Powódpotemujestrównieżhistoryczny:kiedy

Brak wyników

O psychologii i psychologach. Między uniwersytetem a praktyką

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra