Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
IVANAGEJGUŚOVA
Twórczośćdladziecizaczęłaukazywaćtematykęśmierci,którabyła
przedstawianabardzosubtelnie.Dokonywanotegowniewątpliwiedosko-
nałychczeskichdziełach,amimotowywoływałaonakontrowersjewśród
krytykówibadaczyliterackich,którzynadalniepotrafiąsięjednoznacznie
doniejustosunkować.Opisychoróbiśmiercistanowiływażnyelementwie-
lubardzocenionychdziełdladzieciimłodzieży,powstałychwXIXina
początkuXXwieku.Wkolejnychdekadach,nietylkowśrodowiskucze-
skim,zaczęłodominowaćprzekonanie,żeśmierćwliteraturzedziecięcej
nadajejejmakabrycznegocharakteru,dlategonależyunikaćjejopisywania
(patrzreakcjananiektóredziełaAstridLindgren,np.BraciaLwieSerce,Mio,
mójMio).Historyczkaliteratury,OlgaKubeczková,wswoichnajnowszych
pracachzwracauwagę,żeunikanieprzedstawianialudzkiegożyciaze
wszystkimijegoelementamiłączysięzpowstawaniemmiernejliteratury,
zliterackimkiczem.Podkreśla,żedobrepodwzględemartystycznym,
wrażliweprzedstawianieśmierciwzbogacadziecięcegoczytelnika,pomaga
muwykształcaćwsobiestopniowoświadomośćtego,jakąwartośćma
ludzkieżycie.Badaczkaprzypomina,żekiczinaczejtraktujemotywśmierci
iproblematykęegzystencjalną:flNiestrudzenieopierasięnazałożeniu,że
dzieciństwotookresszczęśliwyiharmonijny,któregoniezakłócajążadne
istotneproblemy”1.Wrezultacieflszeregsytuacji,którewsposóbintuicyjny
przedstawiająproblemyżyciowe,napotykaneprzezdzieci,przybierazu-
pełnieinnykształt.Tymsamymzatracasięsensprzesłaniaijegopotencjał
skutecznościpsychologicznej”2.
Prozanarracyjnazdziecięcymbohateremtogatunek,któryoddawna
towarzyszymłodocianymczytelnikom,przyciągaodbiorcówwwieku
przedszkolnymorazwczesnymipóźnymwiekuszkolnym,stanowigatunek
ukazującyrealne,prawdopodobnewydarzeniaisytuacjeznormalnegoży-
ciadzieciidorosłych,typowemodelezachowań,stosunkówmiędzyludz-
kichisytuacji.Istotneznaczeniemaobecnośćtakzwanegobohaterareferen-
cyjnego,postaciliterackiej,którastajesięrównowartościowympartnerem
dziecięcegoczytelnika.Woptymalnymprzypadkubohaterreferencyjnyjest
trochęstarszyodpotencjalnegoczytelnika,mainnedoświadczeniażyciowe,
występujejakopozytywnywzórdonaśladowania.Prozanarracyjnapoma-
gadziecięcymczytelnikomlepiejorientowaćsięwotaczającymjeświecie,
przynosiodpowiedzinapytania,stawiadzieciwobliczurealnychipoten-
cjalnychproblemów,pomagającimwposzukiwaniurozwiązań.
---
---
---
---
---
-
1O.Kubeczková,Ditěasmrt.Existenciálnimotivikavčeskéliteratufeprodětiamládež,
Ostrava,PdFOstravskéuniverzity,2013,s.13.
2Tamże.
