Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problemydzieciństwawewspółczesnejczeskiejliteraturzedladzieci
15
Prozanarracyjnaprzeznaczonadlaczytelnikówwwiekuprzedszkol-
nymiwczesnoszkolnymczęstoczerpieinspiracjezbajek,copowoduje,że
spełnianesąspontanicznedziecięcepotrzebyintensywnychdoznańemocjo-
nalnych,przemawiającdoichbogatejwyobraźni.Wprzypadkutwórczości
wartościowejutwórniezostajepozbawionytreściiniedochodzidobanali-
zacjitekstu,przeciwnie-zastosowanezabiegiimotywyumożliwiajączy-
telnikowizdanejkategoriiwiekowejporadzićsobieztrudnymiproblema-
mi.Wprozienarracyjnejdlastarszychczytelnikówwidocznesączęsto
wpływyrównieżinnychgatunków,takichjakfantastykaczysciencefiction.
Problemyżyciowedzieciimłodzieżywliteraturze
IvyProcházkovejiIvonyBřezinovej
Doczeskichautorów,którzyobecnieznaczącowzbogacająprozęnarra-
cyjnądladzieciimłodzieży,należyprzedewszystkimIvaProcházková
iIvonaBřezinová.
StosunekdoliteraturyitwórczeambicjewprzypadkuIvyProcházkovej
(1953)zaczęłykształtowaćsięjużwdzieciństwie,pochodzionabowiem
zrodzinyartystycznej.Jejojciec,JanProcházka,prozaikiscenarzysta,miał
istotnywkładwżyciekulturalne,społeczneipolitycznelatsześćdziesiątych
itzw.PraskąWiosnę.Znadejściemnormalizacjisytuacjispołeczno-politycz-
nejdoszłodozawieszeniadziałalnościartystycznejProcházki,którywwy-
nikurepresjiprzedwcześniezmarł.IvieProcházkowejijejsiostrzeLence,
któraobecnierównieżzajmujesiętwórczościąliteracką,uniemożliwiono
studianauniwersytecie,atakżeograniczanomożliwościpublikowania.
Podobniejakwprzypadkuwieluówczesnychniewygodnychautorów,szu-
kałaonawyjściazsytuacji,piszącdladzieci,bowiemtwórczośćdziecięca
niebyłaprzedmiotemtakintensywnejkontroliideologicznej.Napoczątku
swojąspecjalizacjęjakoautorkidziecięcejtraktowałajakoflsmutnąkoniecz-
ność”,jedynysposób,abydostaćsiędoświataliteratury,jednakjużwkrótce
okazałosię,żeorientacjanadziecięcychczytelnikówstanowidlaniejopty-
malnądrogętwórczą.W1980rokuIvaProcházkovázadebiutowałaksiążką
Komuchybikolečko?(Komubrakujekółka?).
Utrzymującesięrepresjepolitycznedoprowadziłydojejemigracji.Iva
ProcházkováwyjechałazrodzinądoAustrii,następnieżyłaprzez11lat
wNiemczech.Pisałaponiemiecku,zpowodzeniemwydawałaswojeksiążki
wtamtejszychwydawnictwach.Odpołowylat90.XXw.,popowrociedo
Czech,pisałateksty-najpierwpoczesku,anastępniesamatłumaczyłajena
niemieckidlapotrzebzagranicznychwydań.
