Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
wizualnąreprezentacjętoposu,jakijegoutrwalonąreprezentacjęliteracką
(np.motywAuschwitz9)iwtymsensieodnosisiędowspólnegowyobrażenia
czyteżwzorca,powracającegowtwórczościartystycznej.JakpiszeTomczok,
nZagładawytworzyłakatalogobrazówoszerokimznaczeniuiwystępowa-
niu”10-towłaśnietegorodzajuobrazypojawiającesięwpolskichutworach
dladziecibędęidentyfikowaćianalizować.Zdrugiejstrony,nobrazowanie”
rozumiemjakoreprezentowanie,nadawanieformyartystycznejrzeczywistemu
zjawisku,zarównowwarstwiewerbalnej(mimetycznanaturadziełaliterac-
kiego11),jakiwizualnej(dwuwymiarowyproduktmalarstwa,posługującego
sięliniąibarwą12).OilepierwszeznaczeniezaproponowaneprzezTomczok
jestspecyficznedlatekstówliterackichoZagładzie,otyledrugiemożnaprzy-
pisaćprzeważającejwiększościpublikacjicharakteryzującychsięsynergią
słowaiobrazu(tworzącychikonotekst13)kierowanychdodzieciimłodzieży,
wtakichspecyficznychodmianach,jakksiążkailustrowana,książkaobraz-
kowaczykomiks.
2.PodpojęciemnZagłada”-zamiennienazywanejprzezemnietakże
HolokaustemiSzoa-rozumiemprzyjmująceróżneformydziałaniaIIIRzeszy
mającenacelueliminacjęŻydówzprzestrzenipublicznej,takiejakwprowa-
dzenieregulacjiograniczającychichprawamajątkoweiosobiste,niszczenie
dorobkukulturalnego,przesiedlanieiumieszczaniewgettach,przymusowa
praca,ograniczeniedostępudożywnościiśrodkówżyciowychorazekster-
minacja.Coważne,pojęcianHolokaust”używamwzawężonymznaczeniu,
wyłączniewodniesieniudojednejgrupyofiar-Żydów14.Wzwiązkuztym
nieuwzględniamopowieścidotyczącychprześladowaniaiwyniszczaniainnych
grupetnicznych,narodowych,religijnychispołecznych,takichjakSłowianie,
Bałtowie,Romowie,Sinti,osobyzniepełnosprawnościami,osobyniehetero-
normatywneczyŚwiadkowieJehowy,choćzarównonapolskim,jakiobcym
9
Zob.A.Morawiec,Literaturawlagrze,lagerwliteraturze.Fakt-temat-metafora,
WydawnictwoAkademiiHumanistyczno-EkonomicznejwŁodzi,Łódź2009,s.299.
10M.Tomczok,CzyjadzisiajjestZagłada?,dz.cyt.,s.65.
11Zob.J.Sławiński,hasłonobraz”,[w:]M.Głowińskiiin.,Słownikterminówliterackich,
red.J.Sławiński,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław2008,s.349.
12Zob.hasłonmalarstwo”,[w:]Słownikterminologicznysztukpięknych,red.K.Kubalska-
-Sulkiewicz,M.Bielska-Łach,A.Manteufel-Szarota,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa
2007,s.246.
13
Zob.K.Hallberg,Literaturoznawstwoabadanianadksiążkąobrazkową,tłum.H.Dymel-
-Trzebiatowska,[w:]Książkaobrazkowa.Wprowadzenie,red.M.Cackowska,H.Dymel-
-Trzebiatowska,J.Szyłak,InstytutKulturyPopularnej,Poznań2017,s.49-56.
14
Zob.M.Adamczyk-Garbowska,H.Duda,TerminyHolokaust,ZagładaiSzoaoraz
ichkonotacjeleksykalno-kulturowewpolszczyźniepotocznejidyskursienaukowym,[w:]Żydzi
ijudaizmwewspółczesnychbadaniachpolskich,t.3,red.K.Pilarczyk,PAU,Kraków2003,
s.237-243.
