Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wstęp
wczasachdrugiejwojnyświatowejadziesięcioletniąZosiąSardynką,główną
bohaterkąpowieści60.
Zczasempostpamięćprzestałasięodnosićwyłączniedoindywidualnego
przekazywaniadoświadczeńprzeszłościinabrałanowego,szerszegoznacze-
nia,bliskiegopamięcizbiorowej61.JakpiszeKaniowska,npamięćgromadzi
wszystko,cozapisujesięwniejzprzeszłości;wpostpamięcinatomiastfunk-
cjonujątreścinieobojętne,wciążżywe(traumatyczne,bolesnelub-popro-
stu-zjakichśpowodówszczególnieistotne)”
62
.Wramachpostpamięcisąwięc
tworzonewyobrażeniaprzeszłościszczególnieżywe,wokółktórychwciążtoczą
siędyskusjenaukowe,publicystyczneikrytycznoliterackie.Dotyczytotakże
ludzimłodych,którzyalbomieli(mają)możliwośćpoznaniaobrazuZagłady
dziękibezpośrednimprzekazomnajstarszegopokolenia,będącegoświadkiem
lubuczestnikiemtamtychzdarzeń,alboniemielitakichmożliwościiwyobra-
żenienatematprzeszłościczerpiąjedyniezinnychźródeł,m.in.tekstówkul-
tury,internetu,awięcwytworówpostpamięcistarszegopokoleniatwórców,
jednocześniebędącychpodstawąpostpamięcimłodszegopokoleniaodbior-
ców.WpodobnysposóbpostpamięćtraktujeWójcik-Dudek,trafniezwra-
cającuwagę,żentworzysię[ona-K.R.]wramachkonkretnegopokole-
nia-tuiteraz,odpowiadająctymsamymnazapotrzebowanieemocjonalne
współczesnychorazwpisującsięwobowiązująceestetyki”63.
Coważne,postpamięćrozumianaszerzejjestzwiązananietylezodtwarza-
niemwspomnieńwcześniejszychpokoleń,ilezbudowaniemwizjiprzeszłości
ijejwpajaniemzapomocątekstówkultury,tworzącychjednocześniepamięć
kulturową64.Choćgłównąrolęwtymprocesieodgrywająautorzy,ilustrato-
rzyiwydawcy,niemożnaodmówićsprawczościrównieżinstytucjomkultury
iedukacji,którychzadaniemjestmiędzyinnymiprzekazywaniewiedzy,kształ-
towaniepostawikreowanienawykówwśródodbiorców,zarównodorosłych,
jakimłodych.WśródtakichinstytucjimożnawymienićpowstałewXXIwieku
MuzeumPowstaniaWarszawskiego,CentrumDialoguim.MarkaEdelmana
60
Zob.K.Slany,RutkaJoannyFabickiejjakoprzykładpostpamięciowejliteraturydladzieci,
nMaska”2017,nr35,s.81-94;taż,KobiecaopowieśćoZagładzienaprzykładziegenologiikobiet
wRutceJoannyFabickiej,[w:](Od)pamiętywanie,dz.cyt.,s.213-225.
61JakpiszeJoannaWawrzyniak,pamięćzbiorowatonpodzielaneprzezczłonkówgrupy
społecznejwyobrażeniadotyczącegojejprzeszłości”,J.Wawrzyniak,hasłonpamięćzbiorowa”,
[w:]Modimemorandi,dz.cyt.,s.346.
62K.Kaniowska,hasłonpostpamięć”,dz.cyt.,s.390.
63M.Wójcik-Dudek,W(y)czytaćZagładę,dz.cyt.,s.252.
64Zob.K.Kaniowska,hasłonpostpamięć”,dz.cyt.,s.390.WedługMagdalenySaryusz-
-Wolskiejpamięćkulturowanstanowirodzajpamięcizbiorowejiwymagautrwaleniawnośnikach
materialnychlubrytualnych”,anjejnajczęstszymimediamisąpismoisłowo”,M.Saryusz-
-Wolska,hasłonpamięćkulturowa”,[w:]Modimemorandi,dz.cyt.,s.337.
