Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Kontrolakorporacyjnairynekkontroliprzedsiębiorstw
31
Wrezultaciemożesięzdarzyć,żeprzejęcieźlezarządzanegoprzedsiębiorstwa
jestuzasadnione,mimobrakuchęcijegonaprawy.
Idealnyrynekkontrolikorporacyjnejpowinienbyćzdominowanyprzez
podmioty,które:
•chcąiumiejąnaprawićprzejmowaneprzedsiębiorstwo,
•potrafiąwłaściwiezdefiniowaćcelprzejęcia,
•majądostępdowystarczającychśrodkówfinansowych,abycałąoperację
przeprowadzić.
Jakłatwosiędomyśleć,wrzeczywistościrynekkontroliodbiegaodtego
modelu(Davidson1985,s.307).
Obrótprawamikontrolinadpublicznymispółkamikapitałowymistanowi
istotnączęśćrynkukapitałowegowkażdympaństwieogospodarcerynko-
wej.Przedmiotemhandlu,naprzykładnaGiełdziePapierówWartościowych
wWarszawie,sąakcje,obligacje,prawapoboru,prawadoakcji,prawapierw-
szeństwa,certyfikatyinwestycyjneorazinstrumentypochodne:kontrakty
terminowe,opcje,jednostkiindeksoweiwarranty(Rocznikgiełdowy2005,
s.9-10).Pominąwszyniektóreinstrumentypochodneiobligacjeorazcerty-
fikatyinwestycyjne,przedmiotemobrotusąwswejistocieprawawłasności
(aktualnejlubprzyszłej)ułamkowejczęścispółkiakcyjnej.Wrazzprawem
własnościzchwilązawarciatransakcjimożedojśćdoprzeniesieniaczęści
kontrolinadprzedsiębiorstwem.
Badaniazróżnychrynkówkapitałowychpozwalająuznaćrynekakcjiraczej
zarynekkontrolikorporacyjnejniżzwykłączęśćrynkufinansowego25.Wskazują
natotrzyczynniki:
1.Istnieniepremiizakontrolę.Wwypadkupublicznychofertzapakietakcji
dającyponad50%głosównawalnymzgromadzeniucenawezwaniazreguły26
wyraźnieprzekraczałacenęostatniegonotowaniaakcjibędącychjegoprzed-
miotem.Takadodatkowaczęśćcenymożeoznaczać,żenabywcawswym
mniemaniuniekupujejedyniepapierówwartościowych,leczmożliwość
kontrolinadspółką.
25Rynekfinansowytorynek,naktórymdochodzidotransakcjiinstrumentamifinansowymi
oróżnymstopniupłynnościdenominowanychwjednostcepieniężnejjednegokraju(wprzeci-
wieństwiedorynkuwalutowego).Wjegoskładwchodzą:rynekpieniężny,rynekkapitałowy,rynek
kredytowyorazrynekpozabilansowychinstrumentówfinansowych(Pietrzak1991,s.10-13).
26Premieniskielubwręczujemne,jakiemożnabyłozaobserwowaćwPolsce,łączyłysięzist-
nieniemtransakcjiwiązanychzdużymiakcjonariuszami(wezwaniejestogłaszanewcelu„usank-
cjonowania”pojedynczejtransakcji,aniskacenamazniechęcićpozostałychuczestnikówrynku),
zwymaganiamiprawnymi,sytuacjąnarynkukapitałowym,zwiększaniempakietówkontrolnych
(brakujewówczasdodatkowejpremiizazdobyciekontroli)iniższąkonkurencyjnościąpolskiego
rynkukontroli(niewielkaliczbakontrwezwań)(Lewandowski2001b,s.141;LewandowskiiStrysik
2000b;Stępień2002).
