Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ObywaTelSTwo
PoliS
aTeŃSkiej
29
zbadaniu,czykandydatnaobywatelaspełniaprzewidzianeprawemwymogi,
azatemczyjestwolnourodzony,pełnoletniipochodzizmałz
úeństwaobywateli.
Wrazzuzyskaniemobywatelstwaczynnegomłodzieniecnabywałtakz
úepełnie
þ
obowia
þzków,któraprzedewszystkimobjawiałasie
þwprzymusienatychmiastowego
wsta
þpieniadoarmiiwceluodbyciadwuletniegoszkoleniawojskowego.Obowia
þzek
obronnynatymsie
þjednakniekończył,gdyz
úobywatelmusiałnakaz
údez
úa
þdanie
stawiaćsie
þdosłuz
úbyczynnej.Kolejnymobowia
þzkiemobywatelskimbyłopłacenie
podatkówiinnychdaninnarzeczpaństwa.Wieleobowia
þzkówogniskowałosie
þ
nadtonaprawieprywatnym.Obywatelomniewolnobyłoz
úenićsie
þzcudzoziemka-
mi.Zajedyniewaz
úneuznawanozatemmałz
úeństwozobywatelka
þateńska
þ,zaś
dziecizezwia
þzkupozamałz
úeńskiegonietraktowanojakobywateli
49
.Wśródinnych
powinnościnalez
úywymienić:racjonalnedysponowaniemaja
þtkiemodziedziczonym
poprzodkach,atakz
úeobligatoryjna
þopieke
þnadrodzicamiba
þdźnadichgrobami
50
.
Ateńskiobywatelmiałrówniez
úszeregpraw.Całośćprawobywatelskich
stanowiłacześćobywatelska
þ.Prawapolitycznepozwalałynaudziałwzgro-
madzeniuludowym,gdziewszyscypełnoprawniobywatele(defactoci,którzy
odbylijuz
úpodstawoweszkoleniewojskowe,azatemmieliconajmniej20lat)
mielimoz
úliwośćprzemawiania,zgłaszaniawnioskówigłosowania.Trzydzies-
tolatkomprzysługiwałojuz
úbierneprawowyborcze,sta
þdtez
úwdrodzeloso-
waniamoglizostaćwybraninaurze
þdników,prawodawcówlubse
þdziów.
Duz
úymzaszczytembyłozwłaszczazasiadaniewradzie(bule),którytoorgan
przygotowywałdlaeklezjiprojektyaktówprawnych,kontrolowałprace
þurze
þd-
nikówiwzasadziesprawowałwładze
þwykonawcza
þwpaństwie.Zarówno
partycypacjawzgromadzeniulubradzie,jakipiastowanieurze
þdówbyło
płatne.Nagradzanieuczestnictwawzgromadzeniachdawałozatemnawet
najbiedniejszymAteńczykomrealna
þmoz
úliwośćudziałuwewładzy.
Dobardzoistotnychprawobywatelskichnalez
úały:prawoposiadaniawłasnej
zieminaterenieAten(ba
þdźAttykiwogóle)orazprawodziedziczenia.Szcze-
gólniebiedni,atakz
úeniedołe
þz
úniobywatelemogliotrzymywaćodpaństwa
specjalnezapomogi,któreprzysługiwałyrówniez
úrodzinompoległychboha-
terówwojennych.Specyficzna
þforma
þpomocypaństwa,skierowana
þwyła
þcznie
doobywateli,było–organizowaneokazjonalnie–darmowerozdawnictwo
płodówrolnych.Obywatelateńskiniemógłbyćsprzedanywniewole
þ,zaś
wprzypadkuzabiciaobcokrajowcalubniewolnikaniebyłkaranytaksurowo
jakzapozbawieniez
úyciainnegoobywatelawłasnegopaństwa
51
.Ogólnie
obywatelebyliznaczniebardziejuprzywilejowaniwobecprawaniz
ú–równiez
ú
wolni–cudzoziemcy,oczymświadczychoćbyfakt,iz
újedyniewobecoby-
watelaniewolnobyłostosowaćkarcielesnych,wtymtortur.
49
Wyja
þtkowymstanemprawnymbyłasytuacja,gdyz
úonaAteńczykamiałapochodzićzpaństwa,
zktórymAtenyła
þczyłaepigamia,tj.układuznaja
þcyzaprawomocnemałz
úeństwomie
þdzyobywatelami
obupaństw.
50
Por.M.H.Hansen,Demokracjaateńska...,op.cit.,s.112.
51
Ibidem,s.110–111.
