Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przekształcasięidoskonaliukładregulacjistosunkóworganizmuzotacza-
jącymświatem(Tyszkowa1990,s.6;Przetacznik-Gierowska,Tyszkowa
2000,s.215).Koftatakżeprzyrównujeaktywnośćjednostkidomechanizmu
popędowego.Jednostka,będącźródłemaktywności,wywierawpływna
fizyczneispołeczneotoczenie,awięcdążydo:wywoływaniazmianwoto-
czeniupoprzezswojąaktywność,kontrolowaniaśrodowiskapoprzezna-
bywaniem.in.sprawnościpoznawczych,komunikacjipoprzezwchodzenie
winterakcjeorazeksploracjiśrodowiskapoprzezaktywnośćsłużącąwzbo-
gacaniuwiedzyoświecie(Kofta1989,s.35).Takpojmowanaaktywnośćnie
uwzględniastymulacjizestronyśrodowiskaaniniejestkonsekwencją
uprzedniegouczeniasię.
Kolejnagrupadefinicjitraktujeaktywnośćjakowłaściwośćtemperamen-
tuiakcentujegłówniejedenzjejrodzajów,jakimjestaktywnośćmotorycz-
na:„(…)wteoriitemperamentuHeymansa-Wiersmystanowionajeden
ztrzechwyodrębnionychwymiarówi(…)przejawiasięwsposobie,wjaki
jednostkiwykonujązadaniawszkole,wdomu,wpracy,wsposobiespę-
dzaniaczasuwolnego(aktywnylubbierny),wstosunkudoobowiązków”
(Sterlau1985,s.286).WkoncepcjitemperamentuGuilfordaczyThomasa
aktywnośćwymieniasięnapierwszymmiejscuicharakteryzujenapodsta-
wiepoziomu,tempaiczęstotliwościprzejawianiasięskładnikamotorycz-
negowzachowaniu(Sterlau1985,s.286).SamSterlaudefiniujeaktywność
jako„cechętemperamentu,któradeterminujeilośćizakrespodejmowanych
działańookreślonejwartościstymulacyjnej(…),cechę,podwzględemktórej
jednostkiwykazująwzględniestałeróżnice”(1985,s.286).Inneujęcieak-
tywnościakcentujejejprocesualnycharakter.Jestonanietylkostanem,lecz
równieżprocesem.Jestukierunkowanaicharakteryzujesięwewnętrzną
organizacjąpodlegającąkształtowaniuidoskonaleniuwrazzwiekiem.Wy-
rażasięwpostacikonkretnychczynnościidziałańpodejmowanychprzez
człowieka,którezmieniająsięwrazzpojawieniemsięnowychpotrzeb
idążeńwcorazbardziejzłożonymśrodowisku(Przetacznik-Gierowska,
Tyszkowa2000,s.151;Przetacznik-Gierowska,Makiełło-Jarża1992,s.57).
Toujęcieaktywnościzbliżajądopojęciadziałania.
Działalnośćjestpojęciempokrewnymdoaktywności,charakterystycznym
wyłączniedlazachowańczłowieka.„Odziałalnościmówimywtedy,gdysta-
ramysięwskazaćnazłożonycharakterdziałańczłowieka(Brzezińska,Lu-
tomski,Smykowski1995,s.12).Próbującustalićzależnośćmiędzytymipoję-
ciami,możnapowiedzieć,żeczynność,będącaelementarnąjednostką
aktywności,jestkategoriąnajbardziejpodrzędną.Działaniejestciągiemczyn-
ności,adziałalnośćbędącazłożonymzespołemczynnościidziałańjestpoję-
ciemnadrzędnymdopozostałych.Awszystkotoskładasięnaaktywność
(Przetacznik-Gierowska,Makiełło-Jarża1992,s.200).Stymulatoremszeroko
12
