Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iluzjonistycznychfreskówpokrywającychsufitykościołówipała-
ców(MaciejJanMajer,Guglielmo,AdamSwach).
3.Fazatrzecia-od1740do1760roku
Okres,jeżelichodzioliteraturę,najwyższychosiągnięć,na
jakiepóźnybarokwPolscebyłostać.Działająlubsąwydawani
najwięksi:Rudnicki,Drużbacka.TakżeJózefBaka;choćpisze
później(zasadniczopo1760r.),nmerytorycznie”należydotego
okresu.Twórcycistawiająnantriumfwyzwolonejwyobraźni”,
cojestefektemfinalnymtendencjinpoezjieksperymentującej”,
dążącejdopojmowaniasztukiwkategoriachwielkiejmeta-
fory.Bujnierozwijasięzarównoteatrkrólewski(Operalnia),
jakiteatrymagnackie.WWarszawielatczterdziestychipięć-
dziesiątychtrwaożywionyruchbudowlanyzzastosowaniem
nowychelementówrokoka.Aleprawdziwearcydziełapowstają
naprowincji:kościółDominikanówweLwowie(dziełoJanade
Witte)czyteżcentralnekościołyPawłaFontanybudowanena
Lubelszczyźnie(Chełm,Lubartów,Włodawa).
4.Fazaczwarta-poroku1760(bezjednoznacznegookreś-
leniadatykońcowej)
Baroktrwairozwijasiędalej(architekturabarokuwileń-
skiego,lwowskarzeźbarokokowa)pomimowspółwystępowa-
nianajpierwzoświeceniowymklasycyzmem,późniejzpo-
czątkamiformacjiromantycznej.Ostatniejegowielkiedzieło
toklasztoricerkiewBazylianówwPoczajowie(fundowane
przezstarostękaniowskiego,MikołajaPotockiego);koniec
budowyzbiegłsięniemalzwybuchempowstanialistopado-
wego.Mniejszezałożeniawtymstylupowstawałyrównież
później.Wliteraturzetendencjete,wpostaciniemalczystej,
reprezentująmiędzyinnymipoezjamistycyzującaKonstancji
Benisławskiej(Pieśnisobieśpiewane,Wilno1776),czyteż
satyryGracjanaPiotrowskiego,zktórychsześćukazałosię
najpierwwnumerachnMonitora”zlat1770-1771,acałość,
zatytułowanaSatyrprzeciwkozdaniomizgorszeniomwieku
naszego[...]zapowodem«Satyra»JanaKochanowskiego,wy-
danazostaławWarszawiew1773roku.
Mampełnąświadomość,iżzaproponowanytuwewnętrzny
podziałjestuproszczeniemimożewydawaćsiędyskusyjny.
25
