Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
60
RozdziałI.Odpowiedzialnośćpodmiotówzbiorowychjakowyzwanie...
Wpowyższysposób,uzasadnieniepotrzebywprowadzeniaszczególnych
zasadkaralnościpodmiotówzbiorowychdochodziwreszciedokoniecz-
nościodwołaniasiędotoposutzw.zorganizowanejnieodpowiedzialności
(organisierteUnverantwortlichkeit)110czynzorganizowanegoniepodlegania
odpowiedzialności”111.Wprzypadkudużychpodmiotówgospodarczych,
któreniewykazująjużlinearno-hierarchicznejstrukturywewnętrznej,poja-
wiasięproblemrozejściasięfunkcjistrategicznychioperacyjnych112.Pojęcie
tocharakteryzujenietylkosamstantakichdeficytówworganizacji,który
umożliwialubchoćbytylkosprzyjaprzestępczejaktywności,aleimpliku-
jerównieżintencjonalnośćjegowytworzeniaorazconajmniejświadome
wykorzystywanieprzezszczebelkierowniczydlauniknięciaodpowiedzial-
nościindywidualnej113.Tabowiemniemożepowstaćtam,gdziezgóryza-
planowanakompleksowośćstrukturywewnętrznejprowadzidorozmycia
iosłabieniazarównowiny,jakibezprawnościorazmożliwościzrealizowania
lityczną,stanowionerozwiązaniaprawneiichwdrażanie,atakżeorganykontroli,odpoziomu
lokalnegopoogólnopaństwowy-D.Bock,Criminal...,s.64-66.
110PojęcietoporazpierwszyzostałozaproponowaneprzezsocjologaC.WrightaMillsa(Orga-
nizedirresponsibility)-C.W.Mills,WhiteCollar:theAmericanmiddleclasses,Oxford1951,wyda-
niepolskie-Białekołnierzyki.Amerykańskieklasyśrednie,tłum.P.Graff,Warszawa1965,s.593,
anastępnierozwinięteprzezU.BeckaiN.Luhmanna(wniektórychpublikacjachmożnaspotkać
wskazanie,żetwórcąterminubyłU.Beck-taknp.Ch.Schmitt-Leonardy,ZurückindieZukunft?
ZurneuenaltenDiskussionumdieUnternehmensstrafeundzudemimmernochunzureichenden
VerständnisdesProblems,nZeitschriftfürInternationaleStrafrechtsdogmatik”2015/1,s.13,conie
jestjednaktrafne,choćpojęcietozostałoniewątpliwieprzezwybitnegosocjologarozwiniętewra-
machjegoanalizpoświęconychryzykuinspołeczeństwuryzyka”).Wdyskursiedotyczącymod-
powiedzialnościkarnejpodmiotówzbiorowychspopularyzowałjeB.Schünemann-B.Schüne-
mann,Unternehmenskriminalität...,s.34in.Zob.teżH.Otto,DieStrafbarkeitvonUnternehmen
undVerbänden,Berlin-NewYork1993,s.25-29;G.Dannecker,ZurNotwendigkeit...,s.103-104;
K.Volk,ZurBestrafung...,s.433.
111TakiegotłumaczeniaużywateżB.Nita-B.Nita,Postępowaniekarneprzeciwkopodmiotom
zbiorowym,Sopot2008,s.57,wskazującrównoleglenatermininstytucjonalizacjiniepodlegania
odpowiedzialności(InstitutionalisierungderUnverantwortlichkeit).Zob.teżO.Górniok,Odpo-
wiedzialnośćzaprzestępstwapopełnioneprzywykonywaniudziałalnościprzedsiębiorstw[w:]Prob-
lemyodpowiedzialnościkarnej.KsięgakuczciProfesoraKazimierzaBuchały,red.Z.Ćwiąkalski,
M.Szewczyk,S.Waltoś,A.Zoll,Kraków1994,s.4.
112G.Dannecker,ZurNotwendigkeit...,s.104.
113Dlawiększejprecyzyjnościnależydodać,żeniektórzyautorzypostulująrozróżnianieod
siebiepojęćnieodpowiedzialnościnzorganizowanej”instrukturalnej”,gdzietapierwszanazna-
czonajestumyślnymistrategiamiunikaniaodpowiedzialnościkarnej,natomiastdrugaopisuje
jedyniezjawiskowpewnymstopniunieuniknioneprzyzłożonościwspółczesnychorganizacjiisa-
morzutniewnichpowstające-N.Bosch,Organisationsverschulden...,s.13-14.J.Schmidt-Salzer
proponowałnatomiastposługiwaniesięwprawiekarnymterminemzwielokrotnieniaodpowie-
dzialności(Verantwortungsvervielfachung)-J.Schmidt-Salzer,StrafrechtlicheProduktverantwor-
tung,nNeueJuristischeWochenschrift”1988/32,s.1937.
