Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Zasadapodziałuwładz
25
postępowaniasądowego,alerównieżtakie,któresprawująjurysdykcjęprewencyjną
(zapobiegawczą)
14
lubktórepełniąfunkcjepomocniczewobecwymiarusprawiedli-
wości.
WedługinnejdefinicjinOchronaprawnatopojęcieużywanenaoznaczeniezorga-
nizowanejistałejdziałalności,którejcelemjest,wujęciuprzedmiotowym,ochrona
porządkuprawnego,zaśwujęciupodmiotowym-ochronaindywidualnychprawpod-
miotowychobywatela.Ochronaocharakterzerepresyjnymdotyczysytuacji,wktórej
doszłodonaruszeniaprawa,natomiastochronaocharakterzeprewencyjnymstarasię
zapobiecnaruszaniuprawa.
Organyochronyprawnejmożnapodzielićnanastępującekategorie:
1)organyrozstrzygające:organysądoweiorganyquasi-sądowe(np.samorządowe
kolegiaodwoławcze);
2)organykontrolilegalności:prokuraturaiinneorganykontroli,jaknp.Najwyż-
szaIzbaKontroli,Policja,AgencjaBezpieczeństwaWewnętrznego,organykontroli
skarbowej,KrajowaRadaRadiofoniiiTelewizji,PaństwowaInspekcjaPracy,In-
spekcjaHandlowa,PaństwowaInspekcjaSanitarna,StrażGraniczna,StrażMiejska;
3)organypomocyprawnej:korporacjeochronyprawa(np.adwokatura,radcowie
prawni,notariusze,komornicy),rzecznicyprawiwolności”(RPO,RzecznikPraw
Dziecka)15.
Tenostatnipodziałzastosowanowniniejszympodręczniku.
2.Zasadapodziałuwładz
Zasadapodziałuwładzzostaławprowadzonadokonstytucjipaństwdemokratycz-
nychpodkoniecXVIIIwiekuiwpierwszejpołowieXIXwieku,awięcwokresie,gdy
nieistniałyjeszczesilnepartiepolityczne.Obecniebowiempartiepolitycznemocno
modyfikująjejznaczeniewpraktyce,ograniczajączasadniczotylkodopłaszczyzny
prawnej
16
.Pomimotegozasadapodziałuwładzjestwspółcześnieuważanazajedną
znajważniejszychzasadustrojowychnietylkowPolsce,alewzasadziewewszystkich
demokratycznychpaństwach.PodwalinypodtękoncepcjęstworzyłArystoteles,któ-
ryustrójpaństwowypodzieliłnatrzyskładowe:zgromadzenialudowe,urzędyisądy.
Założeniatejzasadyzostałynastępnierozwiniętewdoktryniemyśliustrojowejprzez
Charles’aLouisadeMontesquieu(Monteskiusza)wdzielept.Del’espritdeslois.Mon-
teskiuszdostrzegł,żepodziałwładzywwymiarzeorganizacyjnymbyłbynieskuteczny,
13
14M.Setkowicz,NotariuszjakoorganochronyprawnejwświetleprawapolskiegoiprawaUniiEuropej-
skiej,nPrzeglądPrawaiAdministracji”2016/107,s.195.
15A.Dragan,D.M.Korzeniowska,A.Krasnowolski,Organy…,s.3.
16B.Banaszak,KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiej.Komentarz,Warszawa2009,s.85.
