Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7.Prawodosądu
37
L.Garlickiwskazujenatomiast,żenpojęcie«wymiarusprawiedliwości»nigdyniezy-
skałojasnegookreśleniaaniwdoktrynie,aniworzecznictwie.(ł)Punktemwyjścia
jestprzedmiotowa(materialna)płaszczyznarozważań,traktująca«wymiarsprawie-
dliwości»jakoszczególnejpostaciwładczegodziałaniapaństwa.Za«wymiarsprawie-
dliwości»(ł)uznaćwięcnależy«wiążącerozstrzyganiesporówoprawo,wktórych
przynajmniejjednązestronjestjednostkalubinnypodmiotpodobny».Zarazemjed-
nak(ł)rozstrzyganiesporów(spraw)tylkowtedymożnauznaćza«wymiarsprawie-
dliwości»,jeżelidokonywanejestprzez«sądy»”65.
7.Prawodosądu
Sądowaochronaprawjednostkimaswojezakotwiczeniewaktachprawamiędzy-
narodowego(EKPC,MiędzynarodowyPaktPrawObywatelskichiPolitycznych
z19.12.1966r.66,KartaprawpodstawowychUniiEuropejskiej67).Odnajdujemywnich
wytycznecodosposobuorganizacjiprocesusądowego.Wymagająone,abypostępo-
waniemiałocharakterjawny,awyłączeniejawnościodbywałosięwyjątkowoidotyczy-
łowzględównaturyobyczajowej,dobramałoletnichiżyciaprywatnegostron,gdyby
leżałotowinteresiewymiarusprawiedliwościczybezpieczeństwapaństwa.Jawność
postępowaniaumożliwiabowiemkontrolęniezależnościibezstronnościsąduorazsto-
sowaniewłaściwychprocedur.Wsprawachkarnychobowiązujezasadadomniemania
niewinności,zapomocąktórejtonaoskarżycielaprzerzucasięobowiązekudowodnie-
niawinyoskarżonego.Jednostceprzyznajesięrównieżprawodokorzystaniazpomocy
obrońcy,któregoobecnośćpoprawia-wsensieprocesowym-sytuacjęoskarżonego
orazprawodowniesieniaskutecznegośrodkaodwoławczegowsytuacji,wktórejjego
prawaiobowiązkizostałynaruszone
68
.Sformułowanazostałatakżezasadapowagi
rzeczyosądzonej(resiudicata),aprzedosobaminiesłusznieskazanymiotworzono
możliwośćdochodzeniaodszkodowania69.
Wartoteżpodkreślić,żedokumentymiędzynarodowewymagają,abyrozprawaodbyła
siębeznieuzasadnionejzwłoki.TrybunałKonstytucyjnywskazał,żenjednymzfunda-
mentalnychzałożeńdemokratycznegopaństwaprawnegojestzasadadostępuobywateli
dosąduwceluumożliwieniaimobronyichinteresówprzedniezawisłymorganem
kierującymsięwyłącznieobowiązującymprawem”
70
.nPrawodosąduoznaczadlausta-
wodawcynietylkoobowiązekustanowieniaregulacjiprawnej,zapewniającejochronę
sądową,aletakżeobowiązekokreśleniasądu,którybyłbyzewzględunacharakter
28
65L.Garlicki,Polskieprawokonstytucyjne.Zaryswykładu,Warszawa2002,s.354.
66Dz.U.z1977r.Nr38,poz.167.
67Dz.Urz.UEC202z2016r.,s.389.
68P
.Kuczma,Prawaczłowiekawzarysie,Polkowice2012,s.83.
69Protokółnr7doEKPCz22.11.1984r.
70OrzeczenieTKz8.04.1997r.,K14/96,OTK1997/2,poz.16.
