Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
5.Pojęciesądu
21
RozdziałI.Zagadnieniapodstawowe
Nagruncieprawamiędzynarodowegoniezostałasformułowanadefinicjalegalnater-
minunsąd”
.NiemniejjednakworzecznictwieEuropejskiegoTrybunałuPrawCzło-
wiekazaobserwowaćmożnatendencjędorozumieniategoterminumożliwieszeroko
iobejmowaniuwielusporówochronąkonwencyjną.Trybunałuznaje,żezsądem
mamydoczynieniawówczas,gdydanyorganzajmujesięrozstrzyganiemsprawna-
leżącychdojegokognicjinapodstawieprzepisówprawaiwpostępowaniuopartym
naokreślonejprocedurze.Wtensposóbwzakrestegopojęciazaliczyćmożnanie
tylkosądykrajowe,mającetakicharakterprzyznanynapodstawiekrajowychustaw
ustrojowych,alerównieżinneorganyzajmującesiękwestiamiochronyprawiwolno-
ścijednostki45.Takszerokawykładnianiewątpliwiesprzyjaumacnianiuposzanowania
iprzestrzeganiaprawczłowieka46.
Sądywujęciukonstytucyjnymsąorganamitworzonymiwyłącznieprzezaparatpań-
stwowyirealizującymizadaniaocharakterzepaństwowym.Wwynikutegodoobo-
wiązkówpaństwanależysprawowanienadzoruadministracyjnegonadsądownictwem,
kreowaniesądówiwyznaczanieichokręgówdziałania,atakżepowoływaniesędziów.
Inneorganypełniącefunkcjesądownicze,którewystępująwobrocieprawnym,aktóre
tworzonesąprzezinstytucjeniepaństwowe(np.sądypolubowne),nienależądoor-
ganówwymiarusprawiedliwościimimopodobieństwaterminologicznegoniemożna
ichutożsamiaćzsądami,októrychmowawustawiezasadniczej47.Tam,gdziepojawia
sięniebezpieczeństwonaruszeniaprawiwolnościjednostki,rozstrzygnięciewtym
przedmiociepowinnozapadaćwpostępowaniuprzedniezależnymsądem,arękojmię
takiegoorzekaniagwarantująwyłączniepaństwoweorganywładzysądowniczej.Wy-
jątkidopuszczalnesąjedynienagruncieprawacywilnego,wktórymreprezentacyjna
dlatejgałęziprawazasadaswobodyumówzezwalastronomsporuoprawamajątkowe
napoddanierozstrzygnięciawichsprawiesądowipolubownemu.
WyrokisądowewydawanesąwimieniuRzeczypospolitejPolskiej(art.174Konsty
-
tucjiRP).Wtensposóbrozstrzygnięciadotyczącetakżewolnościiprawczłowieka
45W
.Jasiński,Standardniezależnegoiustanowionegoustawąsądu[w:]RadaEuropyaprzemianyde-
mokratycznewpaństwachEuropyŚrodkowejiWschodniejwlatach1989-2009,red.J.Jaskiernia,Toruń
2010,s.253.
46
nWrozumieniuprzepisuart.6ust.1KonwencjiEuropejskiejzasądyuznawanebyływięc,poza
sądamiwklasycznymtegosłowaznaczeniu,m.in.polskieibelgijskieorganysamorząduzawodowegole-
karzy,belgijskieorganysamorząduzawodowegoadwokatów,chorwackaRadaSądownictwa,francuska
RadaStanu,polskieizbymorskie,KomisjaWeryfikacyjnaiOdwoławczaKomisjaWeryfikacyjnaFundacji
Polsko-NiemieckiejPojednanie,brytyjskieorganyprowadzącepostępowaniedyscyplinarnewstosunkudo
osóbpozbawionychwolności”
,W
.Jasiński,Standard…,s.235.nOrzecznictwoTrybunałuprzynosilistęorga-
nów,któreuznanozasądywrozumieniuKonwencji,np.komisjedyscyplinarne(CampbelliFellv.Wielka
Brytania,1984rok),organyorzekająceozezwoleniachnasprzedażnieruchomości(Sramekv.Austria,1984
rokiinne)”
,A.Redelbach,Sądyaochronaprawczłowieka,Toruń1999,s.274.
47B.Banaszak,Konstytucja…,2009,s.89-90.
