Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Władzasądownicza
29
WładzasądowniczawPolsceniemajednolitegocharakteruiwjejramachmoż-
nawyróżnićtrybunały(TrybunałKonstytucyjnyiTrybunałStanu)orazsądy:Sąd
Najwyższy,sądypowszechne,sądywojskoweisądyadministracyjne.Jaksłusznie
zauważaA.Ławniczak,nnawetjeśliuznamy,żewyemancypowanawładzasądow-
niczastanowinajlepszezabezpieczenieprzedomnipotencjąpaństwa,towypadają
nawszelkiwypadekrozczłonkować,abyzkoleiwłaśnieonaniestałasięnośnikiem
«nieusuwalnej,bowynikającejzludzkiejnatury,skłonnościdonadmiernejkoncen-
tracjiwładania»”35.
Należyzwrócićuwagę,żezasadapodziałuwładzjestzasadąustrojuwewnętrznego
państwainieznajdujebezpośredniegozastosowaniadorelacjizorganamiUniiEu-
ropejskiej36.
17
3.Władzasądownicza
WPolscewładzasądowniczaopierasięnadwóchsegmentach:sądachitrybunałach.
Pomiędzysądamiitrybunałamiwystępujądalekoidąceróżnicewynikającezesposobu
powoływania,kadencyjności,sposobuwynagradzaniasędziów,jakiprzedewszyst-
kimodmiennościfunkcji,którerealizują.Sądypowołanesądosprawowaniawymia-
rusprawiedliwości,czyliwiążącegorozstrzyganiasporówprawnych,wktórychjedną
zestronjestjednostkalubpodmiotpodobny.Natomiasttrybunałyrealizująodmienne
odsądówfunkcje,mającspecjalnekompetencjeiszczególneznaczenie.Międzysądami
itrybunałaminieistniejeukładpodporządkowaniaczynawetzależności.
Docechwspólnychorganówwładzysądowniczejnależą:
-oparcieichdziałanianazasadzieniezawisłościsędziowskiej;
-wydawanieorzeczeńwcelurozstrzyganiasporówprawnychnapodstawieobowią-
zującychprzepisówprawa(aniejakmatomiejscewprzypadkuinnychorganów
władzy,napolitycznychkryteriachcelowościlubefektywności);
-działanienasformalizowanychprocedurachprzystosowaniuzasadykontradyk-
toryjności;
-rozstrzyganiesporówprawnychwformieorzeczeńprzyjmującychzregułypostać
wyroków37;
-kontrolainstancyjnawydawanychorzeczeńwramachobowiązywaniazasadydwu
-
instancyjnościpostępowania.
Władzasądowniczaróżnisięodpozostałychrodzajówwładztym,żeniepowinna
byćwładząpolityczną(choćwprzypadkusądówkonstytucyjnychsprawaniejest
18
35A.Ławniczak,Jednośćipodziałwładzy,Wrocław2021,s.320.
36WyrokTKz11.05.2005r.,K18/04,OKT-A2005/5,poz.49.
37L.Garlicki,Polskieprawokonstytucyjne.Zaryswykładu,Warszawa1999,s.303.
