Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Osobowośćjakozadanieicelrozwojujednostki
23
Takieelementy,jakautonomiaczymożliwośćrealizacjiświatacelówiwartości,wiążą
sięzosobowościądojrzałą.Dlamłodegodorosłegoistotneznaczeniezaczynamiećproblem
sensużycia.Uniezależniasięonbowiemodnastawieńemocjonalnychorazpodejmujepróbę
realizacjikoncepcjiwłasnegożyciawróżnychjegoaspektach.Levinson(1990,za:Gurba,
2004,s.228)twierdzi,żewtejfazierozwojujednostkapodejmujepierwszeautonomicznede-
cyzje,którenastępniepoddawanemodyfikacjom,któremająsłużyćpodtrzymaniuwłasnej
tożsamościizbliżaćdoosiągnięciazamierzonychcelów.Największenatężenietegoprocesu
występujepomiędzy28a33rokiemżycia.Kryzyspojawiasięwprzypadkupoczucianiespeł-
nieniawwynikukonfrontacjiwłasnychmarzeńiideałówzpodejmowanymidecyzjami.Oko-
ło30rokużyciapojawiającesięniezadowolenieumłodychdorosłychmożebyćwynikiemnie
tylenegatywnegobilansurealizowanychzamierzeń,ilezmianypragnieńioczekiwańwobec
życiaorazodkrywaniawsobienowychtalentów.RezultatemtegonapięciawobrębieJa,ale
równieżpogłębieniepoczuciawłasnejtożsamości(Gurba,2004).
1.2.3.„Wschodzącadorosłość”jakoproblemrozwojuosobowości
naprogudorosłości(kończeniastudiów)
TerminDwschodzącadorosłość”(emergingadulthood)zostałwprowadzonyprzezArnetta
(2000)naokreśleniespecyficznegorozwojowegookresumiędzy18a25rokiemżycia,róż-
negoodadolescencjiiwczesnejdorosłościzarównopodwzględemsubiektywnym,demogra-
ficznym,jakipodwzględemkształtowaniasiętożsamości.
WdrugiejdekadzieXXwiekunastąpiłyzmianycywilizacyjne,mającerównieżwpływ
narozwójindywidualny.Dlawielumłodychludziwkrajachuprzemysłowionychokresod
późnejadolescencjiipierwszychlatpoprzekroczeniu20rokużyciajestczasem,wktórym
szczególnieczęstopodejmowanajesteksploracjawzakresiepracy,związkówromantycznych
orazświatopoglądu.Biorącpoduwagęwyznacznikidemograficzne,takiejakopóźnianiesię
momentuzawarciazwiązkumałżeńskiegooraznarodzinpierwszegodziecka(obecniemię-
dzy25a30rokiemżycia),cooznaczaopóźnieniewejściawrolęmałżonkairodzica,oma-
wianegookresużycianiemożnauznaćzaczasnormatywnydlawkroczeniawdojrzałerole
dorosłegoczłowieka.Należypodkreślić,żepodobniejakadolescencjaokreswschodzącejdo-
rosłościniejestuniwersalnyiniezmienny,aleuwarunkowanykulturowo.Możnagozauważyć
wspołeczeństwieamerykańskim,jakrównieżwinnychuprzemysłowionychspołeczeństwach
(Arnett,2000,2004).
Zewzględunaznaczniewiększemożliwościniezależnycheksploracjiwokresiewscho-
dzącejdorosłościniemożnagotraktowaćjakoprzedłużonejadolescencji.Wschodzącejdo-
rosłościniemożnateżsprowadzićdowczesnejdorosłości,ponieważróżnisięodniejbrakiem
zrealizowaniazadańściślewiążącychsięztymokresem,szczególnietakich,jakmałżeństwo
irodzicielstwo.Ponadtowtymokresiemłodziludzieniemająpoczuciaosiągnięciastatusu
osobydorosłej.Oiledlamłodychludzidorastającychwlatach50.małżeństwoirodzicielstwo
oznaczałypoczuciebezpieczeństwaistabilności,cowiązałosięzdoświadczeniamihisto-